9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 260-261 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 260

Soru: Aşağıdaki eleştirileri okuyunuz. Hangi eleştirinin üslubunu beğendiğinizi gerekçeleriyle söyleyiniz.

Cevap: Ben Fethi Naci’ye ait ilk eleştirinin üslubunu daha çok beğendim. Çünkü dili sade, açık ve akıcı. Reşat Nuri Güntekin’in yazarlık yeteneğini somut örneklerle ortaya koyuyor. Özellikle karakterlerin küçük detaylarla nasıl canlılaştırıldığını “Raşit’in ceketini yastık yaparak uyuması” gibi etkileyici bir örnekle açıklamış.

Yazar, okura romanın gücünü ve gerçekçiliğini sezdiriyor. Eleştiride hem bilgi hem gözlem hem de yorum dengeli bir şekilde yer alıyor. Okuyucunun anlayabileceği sade ve samimi bir dil kullanılmış.

Diğer iki metin ise biraz daha akademik, soyut ve ağır bir dil içerdiği için anlaması daha zor geldi. Bu yüzden ilk eleştiriyi daha etkileyici ve anlaşılır buldum.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 261

1) Aşağıdaki şiirlerde eleştiri unsurlarını bularak söyleyiniz.

• Nef’î’nin şiiri: Bu şiirde kıskançlık (haset) eleştirilmektedir. Özellikle yetenekli insanların başarılarının haset yüzünden gölgelenmesi hicvedilmiştir. Sanatçının kıymetinin, çevresindeki haset kişiler tarafından küçümsenmesi vurgulanır.
• Seyrânî’nin şiiri: Seyrânî, toplumun gafletini ve yöneticilerin ahlaki zayıflıklarını eleştiriyor. “Balık baştan kokar” sözüyle toplumun çürümesinin baştan, yani yöneticilerden başladığını ima eder. Dünya-ahiret dengesini kaybetmiş insanları da sorgular.
• Ziya Paşa’nın şiiri: Şiir, çıkar uğruna dostları satan, dedikodu yapan insanlar üzerinden toplumsal yozlaşmayı eleştiriyor. Eskiden böyle çıkar ilişkilerinin olmadığını, bu durumun sonradan ortaya çıktığını söyler.

2) Mehmet Kaplan’ın eser hakkındaki eleştirisini okumadan önce yandaki karekodda bulunan Füruzan’ın Parasız Yatılı adlı hikâyesini okuyunuz.

Cevap: Parasız Yatılı, küçük bir kız çocuğunun ve annesinin ekonomik sıkıntılarla dolu hayat mücadelesini konu alır. Annesi, kızının parasız yatılı sınavını kazanarak daha iyi bir gelecek elde etmesi için çabalar. Kız, sınavı kazanır ama ailesinden ayrılmanın hüznünü yaşar. Hikâye, fakirliğin insanlar üzerindeki etkisini ve annelik fedakârlığını duygu yüklü bir dille anlatır.

3a) Okuyacağınız metnin başlığından ve görselinden hareketle metnin içeriği hakkındaki tahminlerinizi yazınız.

Cevap: Başlıktan yola çıkarak Füruzan’ın Parasız Yatılı adlı hikâyesi üzerine yapılmış edebi bir eleştiri yazısı okuyacağımı düşündüm. Bu yazının, hikâyenin teması, anlatım tarzı ve yazarın edebi yönleri hakkında fikir vereceğini tahmin ettim.

3b) Tahminlerinizin romanın içeriğiyle örtüşen yönlerini söyleyiniz.

Cevap: Tahminim doğru çıktı. Gerçekten de Mehmet Kaplan tarafından kaleme alınmış bir eleştiri yazısı okuduk. Bu yazı, Parasız Yatılı hikâyesini hem edebi hem de toplumsal yönden değerlendirmiştir.

Parasız Yatılı adlı metni eleştirel okuma yöntemiyle değerlendiriniz.

Cevap: Parasız Yatılı, yoksulluk, fedakârlık ve eğitimin umut kapısı oluşu gibi evrensel temaları etkileyici şekilde işler. Anlatım duygusal, sade ve içten bir dille sunulmuştur.
Olumlu yönleri: Toplumsal gerçeklere ışık tutması, samimi bir dil kullanılması, güçlü duygular taşıması.
Olumsuz yönleri: Bazı yan karakterlerin yüzeysel kalması, olayların fazlaca dramatize edilmesi.
Genel olarak hikâye, toplumun alt sınıfındaki insanların sesi olmayı başarmış düşündürücü ve anlamlı bir metindir.