9. Sınıf Meb Yayınları Fizik Ders Kitabı Sayfa 176-177-178-179 6. Etkinlik Kaldırma Kuvveti ile Basıncı Oluşturan Kuvvet Arasındaki İlişki Cevap

9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 176

3.4.1. Kaldırma Kuvveti ile Sıvılardaki Basıncı Oluşturan Kuvvet Arasındaki İlişki

Sıvıların içindeki cisimlerin hareketlerini anlamak için kaldırma kuvveti ve basıncı oluşturan kuvvet arasındaki ilişkiyi bilmek önemlidir. Örneğin, cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan büyük olduğunda cisim batar, küçük olduğunda ise yüzer. Bu durum, gemi, balon ve balıkların hareketlerinde önemli bir rol oynar.

6. Etkinlik: Kaldırma Kuvveti ile Basıncı Oluşturan Kuvvet Arasındaki İlişki

Amaç: Kaldırma kuvveti ve basıncı oluşturan kuvvet arasındaki ilişkiyi değerlendirebilmek.
Süre: 30 dakika
Yönerge: Aşağıdaki basamakları takip ederek etkinliği gerçekleştiriniz.

Soru 1: Kaldırma kuvvetinin büyüklüğü ile yeri değişen sıvının ağırlığı arasındaki ilişkiye dair hipotezler kurunuz.

Hipotez: Bir cismin sıvı içinde yer değiştirdiği sıvının yoğunluğu arttıkça, sıvının ağırlığı da artar. Dolayısıyla cisim üzerindeki kaldırma kuvveti de doğru orantılı olarak artar.
Hipotez: Bir cisim farklı yoğunluklardaki sıvılara batırıldığında, sıvının yoğunluğu arttıkça kaldırma kuvveti artar ve cismin batma miktarı azalır.

Soru 2: 5. Etkinlikteki deneyden elde ettiğiniz verileri analiz ederek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Cismin ağırlığı ile cismin sıvıya batma miktarı arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Cismin ağırlığı arttıkça, sıvı içinde daha fazla hacim yer değiştirir ve cisim daha fazla batar. Bu, kaldırma kuvvetinin cismin ağırlığını dengelemesi için gereklidir.

b) Sıvının yoğunluğu ile cismin batan hacmi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Cevap: Sıvının yoğunluğu arttıkça, aynı ağırlığa sahip bir cismin daha az hacminin sıvıya batması yeterli olur. Yani sıvının yoğunluğu ile cismin batma hacmi ters orantılıdır.

c) Yer çekimi ivmesinin, cismin batan hacmi ve sıvıların cisme uyguladığı kaldırma kuvvetinin büyüklüğü üzerindeki etkisini açıklayınız.

Cevap: Yer çekimi ivmesi (g) arttıkça, sıvının ağırlığı artar ve dolayısıyla kaldırma kuvveti de artar. Bu nedenle, yer çekimi ivmesinin büyük olduğu bölgelerde cisimler daha fazla kaldırma kuvvetine maruz kalır.

9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 177

Soru: Cevaplarınız doğrultusunda kaldırma kuvvetinin matematiksel modelini oluşturunuz.

Cevap: Kaldırma Kuvvetinin Matematiksel Modeli:
Fk=h⋅d⋅g
Burada:

Fk : Kaldırma kuvveti
h : Cismin sıvı içindeki batma derinliği
d : Sıvının yoğunluğu
g : Yer çekimi ivmesi

Soru: Sıvı basıncı (a, b) ve kaldırma kuvvetine (c, ç) ait görselleri ve karekodda verilen simülasyonu inceleyiniz.

Cevap: Bu basamakta herhangi bir yazılı cevap beklenmemektedir.

Soru: Görsellerden ve simülasyondan hareketle sıvı basıncı ve kaldırma kuvvetinin matematiksel modellerini karşılaştırınız. Karşılaştırma sonunda elde ettiğiniz verileri ve bilgileri kullanarak basıncı oluşturan kuvvet ile kaldırma kuvveti arasındaki neden-sonuç ilişkisine dair önermelerde bulununuz.

Karşılaştırma

Sıvı basıncı, sıvının derinliğine bağlı olarak her yönde eşit olarak artarken, kaldırma kuvveti, cisim nedeniyle sıvı içinde yeri değişen hacme bağlı olarak yukarı doğru etki eder.
Sıvı basıncı, cismin her noktasına etki ederken, kaldırma kuvveti, genellikle cismin ağırlık merkezine uygulanır.
Her iki kuvvet de sıvının yoğunluğu ve yer çekimi ivmesi ile ilişkilidir. Ancak, sıvı basıncı derinliğe, kaldırma kuvveti ise batırılan hacme bağlıdır.

Önermeler:

Kaldırma kuvveti, cisim tarafından yer değiştirilen sıvının yoğunluğu ile doğru orantılıdır.
Sıvı basıncı arttıkça cisim üzerindeki toplam kaldırma kuvveti de artar.
Cismin ağırlığı sıvı basıncını etkilemez, ancak kaldırma kuvveti, batırılan hacim ile doğrudan ilişkilidir.

Soru: Arşimet İlkesi, günlük hayatta gemi ve denizaltı gibi araçlarda kullanılmaktadır. Bu gibi araçlarda kaldırma kuvveti, yüzme ve batma kavramlarından yararlanılmaktadır. Aşağıda verilen okuma parçasından yararlanarak soruyu cevaplayınız.

Cevap: Bu etkinliğin cevabı Sayfa 178’de yer almaktadır.

9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 178

Soru: Türk Silahlı Kuvvetlerinin, güvenlik birimlerinin ve kamu kurumlarının özgün tasarım ve ileri teknoloji yetenekleriyle donatılmasının sebepleri neler olabilir? Bu konuda çıkarımlarda bulununuz.

Bağımsız Savunma Sanayisi: Yerli üretim, dışa bağımlılığı azaltarak Türkiye'nin savunma alanında bağımsız hareket etmesini sağlar.
Milli Güvenlik: Özgün tasarımlar, ülkenin coğrafi ve stratejik ihtiyaçlarına uygun çözümler üretir.
Ekonomik Katkı: Yerli üretim projeleri, ekonomik kalkınmayı destekler ve istihdam oluşturur.
Teknolojik Gelişim: Savunma sanayisine yapılan yatırımlar, ülkenin teknoloji altyapısını güçlendirir ve yenilikçi çözümler geliştirir.
Uluslararası Rekabet: Güçlü bir savunma sanayisi, Türkiye’nin uluslararası arenada daha güçlü bir konumda olmasını sağlar.
Savunma İhracatı: Yerli savunma sistemleri, diğer ülkelere satılarak ekonomik kazanç ve diplomatik etki sağlanabilir.

7. Aşağıda verilen okuma parçasından yararlanarak soruları cevaplayınız.

a- Okyanuslarda ve denizlerde yüzen plastik atıkların oluşturduğu çöp adaları için sürdürülebilir olan ve olmayan süreçler nelerdir? Belirtiniz.

Sürdürülebilir Yaklaşımlar:

Geri Dönüşüm: Plastik atıkların toplanarak geri dönüştürülmesi ve tekrar kullanıma kazandırılması.
Biyobozunur Malzemeler: Tek kullanımlık plastikler yerine doğada çözünebilen çevre dostu alternatiflerin tercih edilmesi.
Farkındalık Artırma: Halkı bilinçlendirmek amacıyla çevre eğitimleri ve kampanyalar düzenlemek.
Yasal Düzenlemeler: Plastik kullanımını azaltmaya yönelik yasaların uygulanması ve teşvikler sağlanması.
Teknolojik Çözümler: Denizlerdeki plastikleri temizlemek için robotik sistemler ve filtreleme teknolojilerinin geliştirilmesi.

Sürdürülebilir Olmayan Yaklaşımlar:

Atık Yakma: Plastiklerin yakılması, sera gazı salınımına neden olarak hava kirliliğini artırır ve ekolojik dengeyi bozar.
Çöp Adalarının Taşınması: Çöplerin başka bölgelere taşınması, kalıcı bir çözüm sunmaz, sadece sorunu başka bir yere taşır.
Denizlere Atık Boşaltımı: Plastiklerin kontrollü depolama yerine denize bırakılması, uzun vadeli çevresel zararlara neden olur.
Geçici Çözümler: Plastik kullanımına yönelik anlık çözümler yerine uzun vadeli sürdürülebilir politikaların uygulanmaması, sorunun çözümünü geciktirir.

Bu çözümler, çevre kirliliğinin azaltılması ve ekolojik dengenin korunmasına katkı sağlayacaktır.

9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 179

b- Topluma olumlu katkıda bulunmak için kaldırma kuvvetinden yararlanarak beyin fırtınası yöntemi ile atık sorununa çözümler üretiniz. Çözüm önerilerinizi aşağıdaki alana yazınız.

Deniz Temizleme Araçları: Kaldırma kuvvetinden yararlanarak su yüzeyindeki plastik atıkları toplayan robotik sistemler geliştirilebilir.
Sıvı Atık Filtreleri: Kaldırma kuvvetini kullanarak yüzeyde biriken yağ atıklarını temizleyen sistemler tasarlanabilir.
Atık Ayırma Sistemleri: Atıkların yoğunluk farklarından faydalanarak su yüzeyinde ve içinde sınıflandırılmasını sağlayan teknolojiler geliştirilebilir.
Ekolojik Bariyerler: Deniz akıntıları ile hareket eden yüzen bariyerler sayesinde çöp adalarının yayılması önlenebilir.
Kaldırma Kuvveti Kullanımıyla Geri Dönüşüm: Sıvı ortamda ayrışabilen ve yüzeyde toplanan plastikler geri dönüşüme kazandırılabilir.

8. Soru: Elde ettiğiniz verilerden hareketle kaldırma kuvveti ve sıvılardaki basınca neden olan kuvvet arasındaki ilişkiye yönelik değerlendirmeler yapınız.

Cevap: Kaldırma kuvveti, sıvının uyguladığı basınç farklarından kaynaklanır. Bir cismin sıvı içinde batan kısmı, sıvının basıncına maruz kalır ve bu basınç cismi yukarı doğru iterek kaldırma kuvvetini oluşturur. Sıvının derinliği arttıkça alt yüzeye uygulanan basınç artar, bu da kaldırma kuvvetinin büyüklüğünü belirler. Kaldırma kuvveti, cismin hacmine ve sıvının yoğunluğuna doğrudan bağlıdır.

Değerlendirme

Soru: Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki ifadelerin doğru olanları için “D”, yanlış olanları için “Y” yönlendirici oklarını takip ediniz. Her kararınız bir sonraki aşamayı etkileyecek, vereceğiniz cevaplar sizi farklı yollardan sekiz ayrı çıkışa ulaştıracaktır. Doğru sonuca bağlı çıkış bir tanedir.

Sıvı ve gaz ortamındaki cisimlere bulundukları ortam tarafından yer çekimi kuvvetine zıt yönde uygulanan kuvvet kaldırma kuvvetidir. (D)
Kaldırma kuvvetinin varlığı ilk kez Pascal tarafından kanıtlanmıştır. (Y)
Sıvı içindeki bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, cismin yüzeylerine etki eden kuvvetlerin büyüklük farkından kaynaklanır. (D)
3. Çıkış

Etiketler :