9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 220-221 Cevapları Meb Yayınları
3. Etkinlik: Farklı Maddelerin Sıcaklık Değişimlerinin Karşılaştırılması
1. Seçtiğiniz deneyin amacı doğrultusunda bir hipotez oluşturunuz.
Cevap: Farklı maddeler eşit miktarda ısı aldığında, öz ısıları küçük olan maddelerin sıcaklıkları daha fazla artar.
2. Deneyde ihtiyaç duyacağınız araç gereci, deney düzeneğinin tasarımını ve deney sırasında nelere dikkat edeceğinizi tartışarak deney kurgusu yapınız.
Cevap: Araç-gereçler: 3 farklı metal kap (bakır, alüminyum, demir), su, termometre, ısıtıcı, kronometre.
Dikkat edilecekler: Kapların kütleleri eşit olmalı, eşit miktarda ısı verilmeli, aynı ortamda ölçüm yapılmalı.
3. Kurguladığınız deneyi uygulanabilir bir tasarım hâline getiriniz. Deneyde kullanacağınız araç gereci ve tasarımınızı ilgili kısımlara yazınız.
Araç-Gereç: Termometre, kronometre, metal kaplar, su, ısıtıcı.
Deney Tasarımı: Her kap aynı miktarda suyla doldurulacak. Eşit süre ısıtılacak. Sıcaklık artışı ölçülecek.
Deney Düzeneği: Üç metal kap → ısıtıcı üstüne yerleştirilir → içine eşit miktarda su konur → termometre ile sıcaklıklar ölçülür.
4. Tasarladığınız deneyi takım çalışması yaparak gerçekleştiriniz. Deneyden elde ettiğiniz verileri tabloya yazarak sonuçları yorumlayınız.
Veriler: Maddelerin sıcaklık değişimleri ve ısıtma süreleri kaydedilir.
Yorumlar: Öz ısısı düşük olan maddelerde sıcaklık daha hızlı artar.
5. Elde ettiğiniz verileri grubunuzla analiz ediniz.
Cevap: Demirin öz ısısı en düşük olduğundan en çok sıcaklık artışı onda gözlendi. Bu da öz ısının sıcaklık değişimine etkisini gösterir.
6. Bulgularınızı ve deney sonucunda öğrendiğiniz bilgileri diğer gruplarla paylaşınız.
Cevap: Farklı grupların elde ettiği sonuçlar karşılaştırıldı. Maddelerin öz ısılarının sıcaklık değişimine etkisi hakkında fikir birliğine varıldı.
7. Genel değerlendirme yapınız: Deneyin amacı gerçekleşti mi, hipoteziniz doğrulandı mı?
Cevap: Evet, deneyin amacı gerçekleşti. Hipotezimiz doğrulandı. Öz ısı ile sıcaklık değişimi arasında ters orantılı bir ilişki olduğu gözlemlendi.
8. Soru – Matematiksel Model:
Isı (Q), kütle (m), öz ısı (c) ve sıcaklık değişimi (ΔT) arasındaki ilişki şu şekilde matematiksel olarak ifade edilir:
Q = m × c × ΔT
Bu model:
- Q: Verilen ya da alınan ısı (cal veya J),
- m: Maddenin kütlesi (g veya kg),
- c: Maddenin öz ısısı (cal/g°C veya J/kg°C),
- ΔT: Sıcaklık değişimi (°C)
şeklinde tanımlanır.
9. Soru – Matematiksel modele dayalı soruların cevapları:
| Sorular | Cevaplar |
|---|---|
| 300 g suyun sıcaklığını 20 °C’tan 30 °C’a çıkarmak için suya verilmesi gereken ısı Q₁, 400 g bakırın sıcaklığını aynı miktarda artırmak için bakıra verilmesi gereken ısı Q₂ olduğuna göre Q₁/Q₂ oranı nedir? (c_su = 1 cal/g°C, c_bakır = 0,1 cal/g°C alınız.) | 7,5 |
| Kütlesi 2 m, öz ısısı c olan bir cisme 2 Q kadar ısı verildiğinde cismin sıcaklığındaki değişim T oluyor. Buna göre aynı maddeden yapılmış m kütleli bir başka cisme 8 Q kadar ısı verilirse cismin sıcaklığındaki değişim kaç T olur? | 8T |
Değerlendirme Soruları:
1. Yaptığınız deneyde karşılaştığınız zorluklar nelerdi ve bu zorlukları nasıl aştınız?
Cevap: Sıcaklık ölçümlerini yaparken zamanlama konusunda zorluk yaşadık. Ayrıca ısı kaybını önleyemedik. Bu zorlukları dijital termometre ve yalıtımlı kaplar kullanarak aştık.
2. Deneyi yeniden tasarlasaydınız neleri değiştirirdiniz?
Cevap: Deneyde farklı maddeler için başlangıç sıcaklıklarını eşitleyerek karşılaştırmayı daha sağlıklı yapardık. Ayrıca veri kaybını azaltmak için deney süresince sabit ortam sıcaklığı sağlardık.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.