Hazırlık Edebiyat Ders Kitabı 3. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 180 Cevapları

Öğrenme Günlüğü

Tarih: 07.02.2025

Bu süreçte öğrendiklerim:

• Belgesel türü ve anlatım özellikleri hakkında bilgi edindim.
• Etkili konuşma teknikleri ve sunum becerileri geliştirdim.
• Dinleme/izleme süreçlerinde dikkat edilmesi gereken noktaları öğrendim.

Kendimi geliştirmek için çaba harcadığım konular:

• Topluluk önünde konuşurken beden dili ve ses tonumu daha etkili kullanmaya çalıştım.
• Eleştirel düşünme becerimi geliştirmek için analiz ve yorum yapmaya odaklandım.
• Grup çalışmaları sırasında fikirlerimi daha iyi ifade etmeye gayret ettim.

Bu süreçte ilerleme kaydettiğimi düşündüğüm konular:

• Belgesel izlerken ana fikri ve önemli bilgileri daha hızlı kavrayabiliyorum.
• Sunum yaparken daha akıcı ve etkili bir konuşma gerçekleştirebiliyorum.
• Metinleri analiz etme ve farklı bakış açılarıyla yorumlama becerimde gelişme kaydettim.

Pekiştirmem gereken konular:

• Eleştirel okuma yaparak metinlerdeki ana fikirleri daha iyi anlamak.
• Sunum yaparken heyecanımı daha iyi kontrol etmek.
• Görsel materyalleri daha etkili kullanarak konuşmaları desteklemek.

Bu süreçte iş birliği yaparak öğrendiklerim ve grubumun başarısına katkılarım:

• Grup arkadaşlarımla fikir alışverişinde bulunarak konuları daha iyi anlamaya çalıştım.
• Grup içindeki görev dağılımına uyum sağlayarak iş birliği içinde çalıştım.
• Tartışmalarda farklı görüşleri dinleyerek daha geniş bir perspektif kazandım.

Daha detaylı incelemek istediğim konular:

• Belgesel yapım sürecinde kullanılan teknikler ve kurgu aşamaları.
• Etkili hitabet sanatı ve profesyonel konuşma teknikleri.
• Farklı kültürlerde belgesel türü ve anlatım tarzları.

Bu süreçte öğrendiğim bilgilerden gelecekte kullanabileceklerim:

• Konuşmalarımı daha etkili hale getirmek için beden dilini kullanma teknikleri.
• Metinleri analiz etme ve çıkarım yapma becerisi.
• Eleştirel düşünme ve sorgulayıcı bakış açısıyla değerlendirme yapma yeteneği.

Sayfa 181 Cevapları

3. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları Cevapları

1. Soru: Aşağıdakilerden hangisi edebi metin-okur ilişkisi açısından diğerlerinden farklıdır?

✅ Cevap: A) Tarihi romanların ilgi görmesi üzerine Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Kilit, Anahtar, Kapı üçlemesini yazması

Açıklama: Bu seçenek, doğrudan okuyucunun ilgisine bağlı olarak oluşturulmuş bir edebi eseri ifade eder. Diğer seçenekler, edebi eserlerin yazılma sürecini veya etkilerini ele alsa da bu ölçüde doğrudan bir okur talebine bağlı değildir.

2. Soru: Bu düşüncelere sahip bir yazarın öykülerinde aşağıdakilerden hangisinin olması olasılığı daha fazladır?

✅ Cevap: B) Konuşmalara yer verilir.

Açıklama: Metindeki yazarın düşüncelerine göre, okuru metnin içine çekmek ve anlatımı daha etkileyici hale getirmek için diyaloglara sıkça yer verilmesi muhtemeldir. Bu nedenle en uygun cevap B seçeneğidir.

3. Soru: Bu metne göre Sait Faik’le ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

✅ Cevap: C) En önemli eserini son döneminde yazmış olduğu

Açıklama: Metinde Sait Faik’in hikâyeciliği ve eserleri hakkında bilgiler verilmiş olsa da, onun en önemli eserini hangi dönemde yazdığıyla ilgili doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır.

3. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları Cevapları (Sayfa 182)

4. Soru: Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Cevap: A) Türk sinemasında edebiyattan uyarlanan ilk film Susuz Yaz’dır.

Açıklama: Metinde "Susuz Yaz" adlı hikâyenin Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülü aldığı belirtilmiştir. Ancak, Türk sinemasında edebiyattan uyarlanan ilk film olduğuna dair herhangi bir bilgi verilmemektedir. Bu nedenle A şıkkı doğru cevaptır.

5. Soru: Hikâyede anlatıcının hayatı ve düşünce dünyasına dair hangi ipuçları yer almaktadır?

✅ Cevap: Hikâyede anlatıcının manevi bir yöneliş içinde olduğu, hayatı daha anlamlı kılmak için dini bir bakış açısını benimsediği anlaşılmaktadır. Metinde geçen "Allah, Allah" dedi içinden", "Sizi bana gönderen Rabbime şükürler olsun" gibi ifadeler, anlatıcının inanç eksenli bir düşünce dünyasına sahip olduğunu gösterir. Ayrıca, doğaya, çiçeklere ve temiz bir mescide duyulan hayranlık anlatıcının saf ve temiz bir yaşamı önemsediğini düşündürmektedir.

6. Soru: Kahramanın tabiata bakışında yaşanan değişimin temel sebebi nedir?

✅ Cevap: Kahramanın doğaya bakışındaki değişim, ruh halinin dönüşmesi ve manevi bir uyanış yaşaması ile ilgilidir. Başlangıçta çevresindeki güzellikleri fark etmeyen karakter, zamanla çiçeklere, ağaçlara ve temiz hava gibi doğal unsurlara daha fazla dikkat etmeye başlar. Özellikle "kalbi tıkır tıkır çalışıyor, midesi iyi, morali yerinde" ifadesi, kahramanın hem fiziksel hem de ruhsal anlamda bir iyileşme yaşadığını gösterir.

7. Soru: Yazarın okurda uyandırmak istediği temel duygu nedir? Açıklayınız.

✅ Cevap: Yazar, okurda manevi bir farkındalık ve huzur duygusu oluşturmayı amaçlamaktadır. Metinde kahramanın ruhsal bir dönüşüm yaşadığı, doğayı ve insanları daha fazla fark ettiği anlatılmaktadır. Ayrıca, dini ve manevi ögelerin sıkça kullanılması, okuyucunun içsel bir yolculuğa çıkmasını sağlamaya yöneliktir. "Her nefeste Allah demek lazım" ifadesi, bu manevi farkındalığın en önemli göstergesidir.

✅ 8. Soru: Yaşanan mevsim ile kahramanın iç dünyası arasındaki ilişki metinde nasıl ele alınmıştır? Açıklayınız.

Cevap: Metinde kahramanın iç dünyası mevsimsel unsurlarla paralel bir şekilde yansıtılmıştır. Güneşin açması, parlak ışıkların etrafa yayılması, doğanın yeniden canlanması kahramanın ruh halinin de aydınlanmasına, umut ve huzur duygularının öne çıkmasına neden olmuştur.

Özellikle "Allah, Allah" dedi içinden. "Ben içeri girerken bu güneş neredeydi?" ifadesi kahramanın içsel dönüşümünü ve farkındalığını anlatmaktadır. Güneşin açması, ruhunda bir aydınlanmayı temsil ederken, çevresindeki çiçekler ve güzel kokular da içsel bir huzurun ve ferahlığın sembolü olmuştur.

Bu bağlamda, mevsimin değişimi kahramanın içsel dönüşümünü ve ruh halindeki olumlu gelişmeyi destekleyen bir metafor olarak kullanılmıştır.

9-11. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

✅ 9. Soru: Şiirdeki millî, manevî, evrensel ve tarihî unsurlar nelerdir?

• Millî unsur: "Vatan nasıl karışır musikiye, göstermiş." ifadesiyle müziğin milli bir kimlik taşıdığına vurgu yapılmıştır.
• Manevî unsur: "Açar bir altın anahtarla ruh ufuklarını" dizesinde müziğin ruha hitap ettiği ve insana derin bir manevi boyut kazandırdığı anlatılmıştır.
• Evrensel unsur: Müzik, dil ve kültür fark etmeksizin tüm insanlığa hitap eden evrensel bir sanat dalıdır.
• Tarihî unsur: "Seyyid Nuh" ve "Hafız Post" gibi tarihî şahsiyetler üzerinden geçmişin önemli sanatçılarından bahsedilmektedir.

✅ 10. Soru: Şiirdeki açık ve örtük iletiler nelerdir?

• Açık iletiler: Şair, müziğin insan ruhu üzerindeki etkisini açıkça ifade etmektedir. Eski musikinin derin ve anlamlı olduğu, bazı kişilerin onu anlayamayacağı vurgulanmaktadır.
• Örtük iletiler: Geleneksel müzik ile modern müzik arasında bir kıyaslama yapılmakta, eski musikinin insan ruhunu beslediği ima edilmektedir. Milli değerlerimiz korunmalı, geçmişimize sahip çıkmalıyız mesajı verilmektedir.

✅ 11. Soru: Şiirde şair ile kendisine hitap edilen kişi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Açık ileti “Çok insan anlayamaz eski musikimizden Ve ondan anlayamayan bir şey anlamaz bizden.”
Örtük ileti “Işıklı danteller, ruh ufukları, peşinde dalgalanır bestesiyle Seyyid Nuh, Vatan nasıl karışır musikiyle”

12-15. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

12. Yazarın metinde ele aldığı konuya yaklaşımı ile deneme türünün özellikleri arasındaki benzerlikler nelerdir?

Cevap: Deneme türü, öznel anlatımın ve yazarın kişisel düşüncelerinin öne çıktığı bir yazı türüdür. Bu metinde de yazar, kendi düşüncelerini özgürce ifade etmiş, okura herhangi bir kesin yargı sunmadan iç dünyasını aktarmıştır. Samimi ve içten bir üslup kullanarak, yazılarının bir ağaç gibi olması gerektiğini, gölge veren ama meyve vermeyen bir ağaç gibi olmayı tercih ettiğini belirtmiştir.

Deneme türüne özgü olarak, sohbet havasında bir anlatım, kişisel düşünceler ve çağrışımlara dayalı bir yapı kullanılmıştır. Ayrıca, kesin bir sonuca ulaşmak yerine, okurun kendi yorumunu yapmasına olanak tanıyan açık uçlu bir anlatım tercih edilmiştir.

13. Metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişki nedir?

• Metnin konusu: Yazarın yazılarının işlevi, anlamı ve amacına dair düşünceleridir.
• Amacı: Okura, yazıların her zaman doğrudan fayda sağlamasının gerekliliği olmadığını, bazen sadece ruh dünyasını besleyen, anlam katmanları oluşturan eserlerin de önemli olduğunu göstermek istemektedir.
• Hedef kitlesi: Edebiyatla ilgilenen okurlar, yazmaya ilgi duyan bireyler ve düşünsel derinlik arayan okuyuculardır.

Metin, edebiyatın sadece fayda odaklı olmadığını, sanatsal ve ruhsal yönünün de önemli olduğunu anlatmak amacıyla yazılmıştır.

14. Bir metnin okura sağlayacağı faydaya dair düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap: Bir metin, okuyucuya farklı bakış açıları kazandırabilir, bilgi verebilir, düşündürebilir veya duygusal bir bağ kurmasını sağlayabilir. Metnin türüne ve içeriğine bağlı olarak, okur şunlardan faydalanabilir:

✅ Bilgilendirici fayda: Yeni bilgiler edinmesini sağlar.
✅ Düşünsel fayda: Farklı bakış açılarıyla düşünmesini teşvik eder.
✅ Duygusal fayda: Okurun kendisini metindeki duygu durumuna yakın hissetmesini sağlar.
✅ Sanatsal fayda: Estetik ve sanatsal bir tatmin sunar.

Bu metin özelinde bakıldığında, yazar okura sanatsal ve düşünsel bir perspektif kazandırmayı amaçlamış, yazının yalnızca bilgilendirici ya da fayda odaklı olmak zorunda olmadığını vurgulamıştır. Okuyucuya edebiyatın daha derin ve soyut yönlerini fark etme imkânı sunmuştur.

15. Bu ifadelerden hareketle yazarın kendi eserlerine yaklaşımını okurun dünyası açısından yorumlayınız.

Cevap: Metindeki "uzak, kıraç bir ıssızlıkta bunalmış bir yolcu" ifadesi, yazarın yalnızlığı, içsel yolculuğu ve bireysel sorgulamalarını vurgulayan bir bakış açısına sahip olduğunu göstermektedir. "Sırtını dayayacak bir ağaç buldu diye ferahlasa" ifadesi ise, yazarın eserlerini okurlarına bir sığınak, düşünsel bir mola veya yol gösterici bir rehber olarak gördüğünü düşündürmektedir.

Bu ifadelerden hareketle, yazarın eserlerinde bireysel yalnızlık, insanın içsel yolculuğu, doğa ile bütünleşme ve huzur arayışı gibi temalara sıkça yer verdiği söylenebilir. Aynı zamanda okurun da bu eserlerden bir anlam ve sığınak bulmasını amaçladığı çıkarılabilir. Okur, yazarın eserlerinde kendi iç dünyasına dair anlamlar keşfedebilir ve kendini sorgulama fırsatı yakalayabilir.

16-19. Soruların Cevapları

16. Bilge’nin ilgisini çeken eserlerden Kutadgu Bilig’in öne çıkan teması nedir?

Cevap: Kutadgu Bilig, bilgelik, ahlak, adalet ve iyi yönetim ilkelerini içeren bir eserdir. Eserde mutluluk, adalet ve devlet yönetimi gibi konular işlenmekte olup, bireyin toplum içerisindeki yerini belirlemesi ve erdemli bir yaşam sürmesi üzerine önemli öğütler sunulmaktadır.

17. Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig’i yazma amacı nedir?

Cevap: Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig’i bir devlet felsefesi kitabı olarak yazmıştır. Amacı, yöneticilere adaletli olmayı, halkın huzurunu sağlamayı ve bilgeliğin önemini öğretmektir. Aynı zamanda eser, bireylerin ahlaki erdemlere sahip olması gerektiğini vurgulayan bir öğüt kitabı niteliğindedir.

18. Bilge’nin seçim yaparken arka kapak yazılarından etkilenmesi, bir okuyucunun kitap seçiminde hangi unsurların önemli olduğunu gösterir?

Cevap: Bilge’nin kitap seçiminde arka kapak yazılarını okuması, kitap seçiminde içerik, tema ve ilgi çekicilik gibi unsurların önemli olduğunu göstermektedir. Bir okuyucu, kitap seçerken:
✅ Konunun ilgisini çekmesine
✅ Kitabın kendisine bir şey katmasına
✅ Dil ve üslubun anlaşılır ve etkileyici olmasına
✅ Kitabın kendisine yol gösterici ve öğretici olmasına
önem verir.

Bu durum, kitap seçiminde arka kapak yazılarının okuyucu için yönlendirici bir işlevi olduğunu kanıtlamaktadır.

19. Bilge, Kutadgu Bilig’i seçerken hangi unsurlardan etkilenmiş olabilir?

Cevap: Bilge’nin Kutadgu Bilig’i seçmesinde etkili olan unsurlar şunlardır:
✅ Kitabın bilgelik, mutluluk ve adalet gibi evrensel temalara odaklanması
✅ Toplumsal düzeni ve bireysel ahlakı ele alması
✅ Eserin öğretici bir metin olması
✅ Devlet yönetimi ve toplum felsefesi gibi konulara değinmesi
✅ Arka kapak yazısının etkileyici olması

Bilge, bu unsurların birleşimi sayesinde eserin kendisine faydalı olacağını düşünerek bu kitabı seçmiş olabilir.

Sayfa 187: Kutadgu Bilig, Vesiletü’n-Necat ve Leyla vü Mecnun Karşılaştırması

16. Aşağıdaki tablo, verilen bilgilerin hangi kitaba ait olduğunu göstermektedir:

Sorular ve Cevaplar

17. Bilge, üç eser arasından Kutadgu Bilig’i tercih etmiştir. Sizce bu kararında neler etkili olmuştur?

Bilge’nin tercihini etkileyen faktörler şunlar olabilir:

1. Kutadgu Bilig’in hem bireysel hem de toplumsal yaşamı düzenleyen bir eser olması.
2. Devlet yönetimi, adalet, mutluluk ve akıl gibi evrensel konulara değinmesi.
3. Sade bir dille yazılmış olması, okumasını ve anlamasını kolaylaştırmış olabilir.
4. Eserin Türk siyaset felsefesinin şekillenmesine katkı sağlaması, akademik açıdan da ilgi çekici olabilir.

18. Vesiletü’n-Necat kitabının tanıtım metninde diğerlerinden farklı bir üslup kullanılmasının nedenleri neler olabilir?

Bu kitabın farklı bir üslupla anlatılmasının nedenleri şunlar olabilir:

1. Eserin dini bir metinmiş gibi halk arasında büyük bir saygı görmesi.
2. Mevlid türünde yazılmış olması ve dini içerikli bir metin olarak kabul edilmesi.
3. Toplumsal birliği güçlendirme ve insanları manevi bir çerçevede bir araya getirme amacı taşıması.
4. İçerisinde didaktik öğelerin ve öğütlerin bulunması.

19. Tanıtım yazılarına göre bir seçim yap saydınız, adı geçen üç eserden hangisini tercih ederdiniz? Gerekçelendirerek açıklayınız.

Ben Leyla vü Mecnun’u tercih ederdim. Çünkü:

1. Aşk, sevgi, sadakat gibi evrensel temaları içeriyor.
2. Hem Türk edebiyatında hem de Arap ve Fars edebiyatında önemli bir yere sahip.
3. Dili ve anlatımı estetik açıdan oldukça etkileyici.
4. Sadece aşk hikayesi değil, aynı zamanda insanın iç dünyasına dair derin bir anlatım içeriyor.
5. Tasavvufi bir yönü olması eseri daha anlamlı kılıyor.

NOT!!! TALEP OLMASI DURUMUNDA DEVAMI GELECEKTİR.