Hazırlık Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 172-173-174-175-176-177 Cevapları Meb Yayınları

Metin Tahlili-3 (Anlama) – Dinleme/İzleme

Sayfa 172 Konuya Başlarken Soruları ve Cevapları

1. Belgesel kelimesi size neler çağrıştırmaktadır? Açıklayınız.

Cevap: Belgesel kelimesi bana gerçek olayları, bilimsel bilgileri, tarihî olayları, doğa ve hayvan yaşamını anlatan yapımları çağrıştırıyor. Belgeseller genellikle görsel ve işitsel öğelerle bilgi aktaran, eğitici ve öğretici içeriklerdir. Tarih, kültür, bilim, doğa, çevre, sağlık ve teknoloji gibi birçok farklı konuda hazırlanabilir.

2. Belgesellerde ağırlıklı olarak tarih, kültür, bilim, sanat, tabiat gibi alanlara ait konular ele alınır. Siz hangi konularda belgesel izlemeyi tercih edersiniz?

Cevap: Ben en çok tarih ve bilim konularındaki belgeselleri izlemeyi tercih ederim. Tarih belgeselleri, geçmişte yaşanan olayları ve önemli şahsiyetleri detaylı bir şekilde anlatırken, bilim belgeselleri ise evren, uzay, fizik, teknoloji ve tıp gibi konularda yeni bilgiler edinmemi sağlıyor. Ayrıca, doğa ve vahşi yaşam belgeselleri de hayvanların doğal ortamlarını gözlemlemek açısından oldukça ilgi çekici oluyor.

3. Bir şehri anlatan gezi yazısı mı, o şehirle ilgili bir belgesel mi ilginizi daha çok çeker? Gerekçesiyle açıklayınız.

Cevap: Benim için bir şehri anlatan belgesel daha ilgi çekici olur. Çünkü belgesellerde görsel ve işitsel öğeler kullanıldığı için o şehrin tarihi, kültürü, yaşam tarzı, mimarisi ve doğal güzellikleri daha etkileyici bir şekilde anlatılır. Belgeseller, o şehre gitmeden önce şehir hakkında detaylı bilgi edinmemi sağlarken, görseller sayesinde kendimi o ortamda hissetmemi de kolaylaştırır. Gezi yazıları da önemli bilgiler sunsa da, belgesellerde görüntüler, müzikler ve anlatıcı sesi bir araya geldiğinde daha etkileyici bir deneyim sunar.

Sayfa 173 – Dinlemeyi/İzlemeyi Yönetme Hayat ve Sanat Soruları ve Cevapları

1. İnsan hayatının konu alan belgesellerde tanıklara yer verilmesinin inandırıcılığa katkısı nedir? Açıklayınız.

Cevap: Belgesellerde gerçek tanıklara yer verilmesi, anlatılan konunun güvenilirliğini ve inandırıcılığını artırır. Tanıklar, olayları birebir yaşayan kişiler oldukları için izleyicilere gerçekçi ve samimi bir bakış açısı sunarlar. Bu sayede belgeselin verdiği bilgiler, kurguya değil yaşanmış olaylara dayandığı için izleyiciler üzerinde daha güçlü bir etki bırakır. Özellikle tarihî, toplumsal ya da bilimsel içerikli belgesellerde tanıklıkların kullanılması, duygusal bağ kurulmasını ve konunun daha iyi anlaşılmasını sağlar.

2. Verilen görselde dikkatinizi çeken unsurlar (renkler, yazılar, fiziksel özellikler vb.) nelerdir? Bunların kullanılma nedenlerine dair tahminlerinizi sözlü olarak ifade ediniz.

• Görselde eski bir film makinesi ve sinema perdesine yansıyan görüntüler dikkat çekmektedir.
• Renkler daha çok kahverengi ve sarı tonlarında kullanılmıştır, bu da nostaljik bir atmosfer yaratmaktadır.
• Arka planda eski tip giysiler giyen çocuklar ve bir adam bulunmaktadır, bu da belgeselin geçmiş yıllara ait bir konuyu ele aldığını düşündürmektedir.
• Ahmet Uluçay'ın portresi ve biyografisi, onun belgesel veya film çalışmalarıyla ilgili olduğunu göstermektedir.

Bu görsel unsurların kullanım amacı, izleyicilere geçmişe dair bir hikâye anlatmak ve sinemanın insan hayatına etkisini vurgulamaktır.

Dinleme/İzleme Etkinliği Adımları:

1. Dinleme amacımızı belirleyelim. (Örneğin, "Not alarak dinleme" ya da "Eleştirel dinleme" seçilebilir.)
2. Grup içindeki herkese bir dakikalık konuşma süresi tanıyalım.
3. Grup üyelerinden biri konuşmaları not alsın.
4. Grup ortak bir görüş belirlesin.
5. Grup sözcüsü aracılığıyla görüş diğer gruplara aktarılsın.
6. Sonuçlar doğrultusunda belgeselin içeriğine yönelik tahminlerde bulunalım.

Bu etkinlik, dinleme becerilerini geliştirmek ve belgesel türlerini analiz etmek için önemli bir adımdır.

Sayfa 174 – Dinleme/İzleme Kontrol Listesi ve Değerlendirme Cevapları

Kontrol Listesi – Kendi Değerlendirme Örneği

Değerlendirme Sorusu ve Cevabı

Soru: Dinleme/izleme sürecindeki iletişim engellerini ortadan kaldırmak için neler yaptınız?

Cevap: Dinleme sürecinde konuşmacıya odaklanarak ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak durarak iletişim engellerini ortadan kaldırdım. Anlamadığım yerlerde soru sorarak ve önemli bilgileri not alarak konunun daha iyi anlaşılmasını sağladım. Ayrıca, ön yargılardan uzak durup anlatılanları tarafsız bir şekilde değerlendirdim ve konuşmacıya saygılı bir tutum sergiledim. Bu sayede etkili bir dinleme süreci gerçekleştirdim.

Sayfa 175 – Anlam Oluşturma ve Çözümleme - Söz Varlığı Cevapları

Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ederek yazınız. Daha sonra kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Bu kelimeler, metnin anlatımına derinlik ve anlam kazandırarak yazarın düşüncelerini daha etkili bir şekilde ifade etmesine yardımcı olur.

Sayfa 176 – Dinleme/İzleme Metni Cevapları

1. Sanatçının ağaç ve meyve benzetmesi üzerinden vurgulamak istediği nedir?

Sanatçı, sanat eserlerinin doğal bir süreç içinde ortaya çıktığını, meyvenin ağaçtan gelişip olgunlaşması gibi sanat eserlerinin de sanatçının duygu ve düşüncelerinden beslenerek meydana geldiğini vurgulamaktadır.

2. “Film gibi bir hayat”, “hayal perdesi germek” ifadelerinden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

Bu ifadeler, hayatın bir film gibi akıp gittiğini ve her insanın kendi yaşam öyküsünü sahnelediğini anlatır. “Hayal perdesi germek” ise sinemanın insanlara farklı dünyalar sunarak onları hayal dünyasına sürüklediğini ifade eder.

3. Sanat eseri ile sanatçının yetiştiği ortamın imkânları arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Sanatçının yetiştiği çevre, aldığı eğitim, kültürel miras ve toplumdaki olaylar sanatçının eserlerine doğrudan yansır. İmkanlar ne kadar genişse sanatçının üretkenliği ve eserlerindeki derinlik de o kadar fazla olur.

4. “Hikâye ve edebiyatla beslenmek” ifadesini edebiyat-sinema ilişkisi bağlamında yorumlayınız.

Edebiyat, sinema için önemli bir ilham kaynağıdır. Pek çok film, edebi eserlerden uyarlanarak sinema perdesine taşınmaktadır. Edebiyat sayesinde derinlemesine hikâyeler, karakterler ve olay örgüleri oluşturulabilir.

5. “O filmin bu kadar çok sevilmesinin nedeni, hepimizin içindeki o sezgisel, doğal sinema sevgisini aktarmasıdır.” ifadesini okurun/izleyicinin dünyası bağlamında yorumlayınız.

Bu ifade, insanların doğası gereği hikâyelere ve görselliğe ilgi duyduğunu, sinemanın da bu duygulara hitap ederek izleyiciyi etkilediğini anlatmaktadır.

6. İzlediğiniz metnin öğretici metin türleriyle ilgisini açıklayınız.

İzlenen metin, bilgi verici ve açıklayıcı bir anlatım içermesi nedeniyle öğretici metin özellikleri taşımaktadır. Sanat, sinema ve edebiyat ilişkisini izleyiciye aktarmaktadır.

7. Metin içeriğiyle ilgili tahminleriniz ve izledikten sonraki tespitleriniz

Ulaştığınız Sonuçlar:

• Sanat, edebiyat ve sinema birbiriyle iç içedir.
• Sinema, izleyiciyi farklı dünyalara sürükleyen bir sanat dalıdır.
• Sanatçının yetiştiği ortam, onun eserlerine yön vermektedir.

8. İzlediğiniz metnin ana düşüncesi nedir?

Sanat, edebiyat ve sinema birbirini besleyen ve insanlara farklı bakış açıları kazandıran güçlü birer anlatım aracıdır.

9. Metindeki öznel ve nesnel ifadelere örnekler veriniz.

Öznel İfadeler:

• “Bu filmin herkes tarafından sevilmesi, insanların sinemaya olan doğal ilgisinden kaynaklanıyor.”
• “Sanat, insan ruhunu besleyen en önemli unsurlardan biridir.”

Nesnel İfadeler:

• “Sinemanın temel amacı, izleyiciyi bir hikâyenin içine çekmektir.”
• “Pek çok ünlü film, edebi eserlerden uyarlanmıştır.”

10. Dinleme/İzleme Metnini Özetleyiniz.

İzlediğimiz metin, sanat, sinema ve edebiyat arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Sanatçının yetiştiği ortamın onun eserlerine olan etkisi anlatılırken, sinemanın edebiyattan nasıl beslendiğine vurgu yapılmaktadır. Metin, sinemanın sadece bir eğlence aracı olmadığını, aynı zamanda insanlara farklı dünyalar sunduğunu ve derin anlamlar taşıdığını göstermektedir.

Sayfa 177 – Dinleme/İzleme Metni Çözümleme ve Eleştiri Çalışması

1. İzlediğiniz belgesele yönelik olumlu ve olumsuz eleştirilerinizi gerekçeleriyle tabloya yazınız.

2. Olumsuz şartlara ve imkânsızlıklara rağmen çeşitli alanlarda başarılı olmuş kişilere çevrenizden örnekler veriniz.

• Öğretmenim: Zor şartlara rağmen öğrencilere iyi bir eğitim sunmak için fedakârlık yapan bir öğretmen.
• Yerel sanatçılar: Kısıtlı imkânlarla müzik veya resim alanında kendini geliştiren ve başarıya ulaşan kişiler.
• Sporcular: Maddi imkânsızlıklara rağmen büyük turnuvalara katılabilen yerel sporcular.
• Girişimciler: Küçük bir iş fikriyle başlayıp büyük bir işletme kuran kişiler.

3. Yaşadığınız yerin hangi özelliklerini anlatan bir belgesel çekmek isterdiniz? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Yaşadığım yerin kültürel mirasını ve doğal güzelliklerini anlatan bir belgesel çekmek isterdim.

Gerekçeler:

• Yaşadığım bölgenin tarihi ve doğal güzelliklerinin yeterince tanıtılmadığını düşünüyorum.
• Kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemli olurdu.
• Bölgenin turizme kazandırılması ve ekonomik gelişime katkı sağlanması için faydalı olabilir.
• Yerel halkın gelenek ve göreneklerini anlatan bir belgesel, kimlik bilincini güçlendirebilir.

Bu tür bir belgeselin, hem bölge insanlarını bilinçlendireceğini hem de dışarıdan gelenlerin ilgisini çekeceğini düşünüyorum.