Hazırlık Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 86-87-88-89-90-91-92-93 Cevapları Meb Yayınları

Akran Değerlendirme Formu

1. Bu çalışmanın en iyi yanı nedir?

Cevap: Bu çalışmanın en iyi yanı, metnin duygusal derinliğini ve karakterlerin içsel dünyalarını doğru bir şekilde ifade etmesidir. Karakterlerin hissettiklerini ve durumlarını açıklığa kavuşturan betimlemeler ve anlatımlar, metnin anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır.

2. Bu çalışmada beğendiğim diğer üç yön:

• Duygusal yükü yüksek olan kısımlar oldukça etkileyici bir şekilde yazılmıştır.
• Karakterler arasındaki diyaloglar, doğal ve anlaşılır bir dil kullanılarak yazılmıştır.
• Yazım tarzı, metnin anlamını pekiştiren zenginlikte bir üslup kullanmıştır.

3. Bu çalışmada geliştirilmesi gerektiğini düşündüğüm üç yön:

• Belirli sahnelerde daha fazla detay verilerek metin daha görsel hale getirilebilir.
• Anlatıcı sesinin daha tutarlı olması sağlanabilir.
• Karakterlerin aralarındaki ilişkilerin daha belirgin hale getirilmesi metnin derinliğini artırabilir.

1- Metinde yer alan aşağıdaki kelimelerin anlamını bağlamdan hareketle tahmin
ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu yan sayfadaki karekod yardımıyla TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ederek kelimenin sözlükteki karşılığını yazınız. Kelimeleri metnin bağlamına uygun olacak şekilde birer cümlede kullanınız. Yukarıda verilen kelimelerin yerine bağlama uygun başka hangi kelimeler kullanılabilir?

Söz Varlığım

• Rikkat: İncelik, naziklik.
• Şefkat: Sevgi ve merhametle gösterilen yakınlık ve ilgi.
• Nefis: İnsanların duygu ve düşüncelerini yönlendiren içsel güç, ruh.
• Lütfetmek: Birine iyilik yapmak, birine özel bir iyilik göstermek.
• Tez: Bir konuda ortaya atılan görüş, sav; genellikle bilimsel bir çalışmanın savı.
• İstisna: Genellikle beklenen ya da kabul edilen şeyden farklı olan durum, istisna tutulacak haller.
• Kanaat: Bir şey hakkında varılan görüş veya düşünce.
• İyakat: Uygunluk, layıklık, bir şeyin yapılması için gerekli olan yeterlilik.

Düşün Paylaş

1. “Göstermeye bağlı edebî bir metin türü olan tiyatro, kişi ve olayları hikâye, roman gibi anlatmaya bağlı türlerden farklı olarak canlandırma yoluyla yansıtır. Tiyatro eseri canlandırma yönteminde jest, mimik, dekor, sahne, müzik, ışık gibi unsurlardan yararlanır.” ifadelerinden yararlanarak Reis Bey metninin içerik, dil ve anlatım, jest, mimik, beden dili özelliklerine yönelik bir beyin fırtınası gerçekleştiriniz.
2. Ulaştığınız sonuçları tahtaya yazınız.

Cümle: "Gösterme bağlı edebi bir metin türü olan tiyatro, kişi ve olayları hikaye, roman gibi anlatmaya bağlı türlerden farklı olarak canlandırma yoluyla yansıtır. Tiyatro eseri canlandırma yönteminde jest, mimik, dekor, sahne, müzik, ışık gibi unsurlardan yararlanır." ifadelerinden yararlanarak Reis Bey metninin içeriği, içeriği, de anlatımı, jest, mimik, beden dili özelliklerine yönelik bir beynin fırntası gerçekleştirir.

Yorumluyorum

1. Aşağıdaki tablodaki koza ve mühür kelimelerinin kullanımlarından yararlanarak bu kelimeleri günlük hayatla ilişkilerinizdeki anlamlarıyla açıklayınız.

2. "Reis Bey" metninde ip sözcüğü "ip biz çekmiyoruz ki..." şeklinde geçmektedir. Siz de aşağıdaki tabloda bu sözcüğü içeren bir bilmece, deyim, atasözü ve fıkra örneği yazınız.

Sıra Sizde

İşte Reis Bey metnindeki dramatik örgü hakkında bir örnek:

Dramatik Örgü Örneği:

Dramatik örgü, bir hikayede olayların gelişimi ve karakterlerin etkileşimiyle ilerler. Reis Bey metninde, olay örgüsü, karakterlerin geçmişi ve kişilikleri üzerinden şekillenir. Olayların ilerleyişi, Reis Bey'in geri planda kalan dramını açığa çıkaran diyaloglarla güçlenir. Bir olay, başka bir olayın sonucudur ve bu da dramatik yapıyı oluşturur.

Örneğin, Reis Bey metninde Reis Bey’in zıt karakteri olan Köylü Müşteri ile karşılaştığı her diyalog, bir çatışma yaratır. Çatışma, Reis Bey'in dünyasına farklı bakış açıları ekler. Bu iki karakter arasındaki gerilim, olayların akışını hızlandırır ve sonunda bir çözüm sunar.

Olayların İleriye Doğru Gelişimi:

Metinde, Reis Bey’in karşılaştığı zorluklar, geçmişte yaşadığı olayların bir yansımasıdır. Olaylar, karakterlerin içsel çatışmalarına dair ipuçları sunarak, metnin dramatik yapısını pekiştirir. Bu tür bir dramatik örgü, karakter gelişimi ve olayların iç içe geçmiş yapısının izlenmesini sağlar.

Umarım bu örnek size yardımcı olmuştur!

Yorumluyorum

1. Gösterilmeye bağlı edebi türlerde olay örgüsünün dramatik örgü olarak adlandırılmasının nedeni:

Dramatik örgü, olayların bir sırayla düzenlenmesi ve her bir olayın, diğer olayları etkilemesiyle oluşturulur. Gösterilmeye dayalı edebi türlerde, olayların anlatımındaki süreklilik ve mantıklı akış, dramatik yapıyı oluşturur. Dramatik örgü, olayların art arda gerçekleşmesiyle bir bütünlük oluşturur ve bu akış, anlatımda bir hareketlilik sağlar. Her olay, bir sonrakine yön verir, karakterler arasında çatışmalar yaşanır ve bu çatışmalar çözülür.

2. Dramatik örgütün ortaya çıkmasında kişi, mekan ve zaman unsurlarının etkisi nedir?

Kişiler, olayların gelişimini sağlayan, metindeki çatışmalar ve çözüm süreçlerini yönlendiren önemli öğelerdir. Mekan, olayların gerçekleştiği çevreyi sağlar ve atmosferi oluşturur, karakterlerin davranışlarını etkiler. Zaman, olayların sırasını belirler ve dramatik yapıyı yönlendirir. Zamanın nasıl kullanıldığı, olayların gelişiminde önemli bir rol oynar, örneğin bir gerilim yaratılabilir ya da karakterlerin içsel gelişimi zamanın etkisiyle şekillenebilir.

3. Bu sorulara verdiğiniz cevaplardan yola çıkarak dramatik örgü hakkında tahminlerde bulununuz.

Dramatik örgü, olayların bir sıraya göre düzenlenmesiyle ortaya çıkar. Her olay, bir öncekini etkiler ve anlatı bir hareketlilik gösterir. Bu hareketlilik, kişilerin, mekanın ve zamanın etkisiyle şekillenir. Dramatik örgüde bir başlangıç, gelişme ve sonuç bulunur. Her bir unsuru doğru bir şekilde yerleştirerek bu örgü tamamlanır.

4. Tahminlerinizden hareketle dramatik örgü tanımı yapınız.

Dramatik örgü, bir hikaye ya da tiyatroda olayların sırasıyla anlatılması ve bu olayların birbirini etkileyerek ilerlemesiyle oluşur. Olaylar, karakterlerin eylemleri, mekân ve zamanın etkisiyle şekillenir. Dramatik örgüde başlangıç, gelişme ve sonuç aşamaları vardır ve bu aşamalar karakterler arasındaki çatışmalar, çözüm önerileri ile ilerler.

Çalışma Yaprağı

Reis Bey adlı tiyatro eserindeki başlıca kişiler:

• Reis Bey: Metnin ana karakteri, güçlü ve sert bir kişiliğe sahip.
• Köylü Müşteri: Reis Bey'e karşı olan bir başka karakter.
• Oteldeki Kâtib: İkinci dereceden bir karakter olarak metne dâhil olmuş, olayların gidişatına etkisi vardır.

Mekân:

• Reis Bey'in oteli: Bu mekân, hikâyenin çoğunlukla geçtiği yerdir. Olayların çoğu burada meydana gelir.
• Köy meydanı: Hikâyenin bazı bölümlerinde önemli olan bir mekân, çünkü karakterler burada karşılaşırlar.

Zaman:

• Gece ve gündüz: Olayların geçtiği zaman dilimi belirgin değildir ama genellikle gündüz vakitleri karakterlerin görüşmeleri ve olaylar gelişmektedir.
• Akşam vakti: Birçok önemli olay akşam saatlerinde gerçekleşir, bu da dramatik etkiyi artıran bir öğedir.

Çatışma:

• Reis Bey ile köylü müşteri arasındaki çatışma: Reis Bey ve Köylü Müşteri arasında, hem kişisel hem de toplumsal çatışmalar mevcuttur.
• Reis Bey'in içsel çatışması: Güçlü, sert bir adam olmasına rağmen içsel bir boşluk ve yalnızlık duygusuyla boğuşmaktadır.

Dramatik Örgü:

• Başlangıç: Olay, Reis Bey'in otelinde başlar, burada Köylü Müşteri ile tanışırız.
• Gelişme: Reis Bey, köylüyle olan çatışmasını büyütür, aynı zamanda içsel çatışmalarla mücadele eder.
• Sonuç: Çatışma çözülür, Reis Bey'in yalnızlığı bir şekilde aşılır veya dramatik bir son ile devam eder.

Mekân: Reis Bey'in oteli, köy meydanı ve diğer dış mekanlar.
Zaman: Gece, gündüz, akşam vakti gibi farklı zaman dilimlerinde olaylar gerçekleşir.

Yorumluyorum

1. Bu bölümde Reis Bey'in yaşadığı çatışmanın sebebi nedir? Açıklayınız.

Cevap: Reis Bey, vicdanı ve ahlaki değerleriyle karşı karşıya kalmış bir çatışma yaşamaktadır. Kendisi, geçmişteki hatalarının farkına vararak vicdan azabı çekmektedir. Çalışmalarını ve hayatını değiştirmeye çalışmak istemektedir ancak geçmişte yaptığı hataların, işlediği suçların ve vicdanındaki suçluluğun ona engel olduğu hissiyle mücadele etmektedir. Reis Bey, içsel çatışmasında ve vicdan azabında, geçmişteki hatalarından dolayı pişmanlık duyar ve bu, onun yaşadığı ana çatışmadır.

2. Reis Bey "Bana acımayın acıyın!" şeklindeki bir ifadeyle yönlendiren temel motivasyon ne olabilir?

Cevap: Bu ifadeyle Reis Bey, kendini suçlu hissetmektedir ve bu suçluluk duygusunun üstesinden gelmek için dışarıdan bir yardım talep etmektedir. "Bana acımayın acıyın!" derken, kendisinin durumunun anlaşılmasını istemekte ve bu anlayışla ona yardım edilmesini beklemektedir. Reis Bey, acımasına sebep olan içsel çatışmalarının başkaları tarafından fark edilmesini ve bu şekilde rahatlamayı ummaktadır. Temel motivasyon ise, dışsal empati ve yardım istemesidir.

3. Kişilerin yaşadığı çatışmalardaki tercihlerinde ahlaki değerlerin etkisini "dürüstlük" bağlamında açıklayınız.

Cevap: Dürüstlük, bir kişinin içsel değerlerinden biridir ve kişi doğruyu söyleme, etik kurallarına göre davranma eğilimindedir. Reis Bey'in yaşadığı çatışmada, dürüstlük, vicdanıyla yüzleşmesini sağlar. Kendisinin doğruyu bulma çabası ve dürüstçe hislerini ifade etmesi, onun bu içsel çatışmada çıkış yolu aramasına yol açar. Dürüstlük, ahlaki değerlerin bir yansıması olarak, kişinin kendisine ve çevresine karşı doğru bir davranış sergilemesini sağlar. Bu içsel dürüstlük, aynı zamanda dış dünyada dürüstlük ve doğruyu söyleme tercihlerine yönlendirir.

Sıra Sizde

1. Reis Bey ve Kösem Sultan adlı metinlerde tespit ettiğiniz monolog ve diyalogları metnin bağlamından ayırmadan kendi cümlelerinizle yeniden oluşturarak aşağıdaki tabloya yazınız.

Monolog, bir kişinin tek başına konuşarak içsel duygularını veya düşüncelerini dışa vurduğu bir anlatım biçimidir. Metinlerdeki monolog örneği şu şekildedir:

Reis Bey: “Üzerime kullanılan vicdan azabı, tesellimi kurbanımın muhtemel bir arayışım, bitirim yerine dadanırım, gülüşleri seve seve örten bir tehdit duygusudur. Şimdi kendimden birine, ondan birine geçerim ve merhamet yansıyan çıkarmalar, tüm ülkeleri sarar diye, tımarhanelik bir hayalin peşine düşmüş gidiyorum…”

Diyalog, iki veya daha fazla kişi arasında gerçekleşen karşılıklı konuşmadır. Metinlerdeki diyalog örneği şu şekildedir:

Kösem Sultan:

• "Mehmet’i mi öldürebilir misin, Turhan?" Turhan:
• "Tanrı esirgisin!" Kösem:
• "Güzel mi! Ben de anlıyorum, ben!"

2. Oluşturduğunuz monolog ve diyalogları sınıfta canlandırınız.

Monolog ve diyalogların canlandırılması, öğrencilerin dil becerilerini ve yaratıcı düşünme yetilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu etkinlik, öğrencilerin metinlerdeki duyguları ve karakter analizlerini daha iyi anlamalarına katkı sağlar.

3. Reis Bey’de “Bana acımayarak acıyın!” şeklindeki bir ifadeye yöneltilen temel motivasyon ne olabilir?

Cevap: Reis Bey'in "Bana acımayarak acıyın!" şeklindeki ifadesi, içsel çatışmalarını ve duygusal çöküşünü vurgulayan bir bağlamda anlaşılabilir. Bu ifadede Reis Bey, acı çektiği bir durumdan kurtulmak yerine daha fazla acı çekmeyi tercih etmektedir. Bu, kişinin psikolojik olarak kendini affetmemesi ve değişime gitmemesi durumunu yansıtan bir motivasyon olabilir.

4. Kişilerin yaşadığı çatışmalardaki tercihlerinde ahlaki değerlerin etkisini “dürüstlük” bağlamında açıklayınız.

Cevap: Çatışmaların kişiler üzerindeki etkisi, genellikle ahlaki değerlere ve kişilik özelliklerine dayanır. Dürüstlük, kişiler arası ilişkilerde önemli bir faktördür. Bir kişinin dürüstlüğü, çatışmalara yaklaşımını ve bu çatışmalarla nasıl başa çıktığını etkiler. Dürüst bir kişi, karşısındaki kişiye olan güveni ve ilişkisini zedelememek adına daha sakin ve adil bir yaklaşım sergilerken, dürüst olmayan bir kişi, çıkarlarını gözeterek başkalarına zarar verebilir.