Hazırlık Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 99-100-101-102-103-104-105-106 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 99 Metin Tahili-2 (Anlama) Cevapları

Maceraya Engel Yok adlı çok modlu metni izleyiniz. Soruları metinden de yararlanarak cevaplayınız.

1. Seyahatin önündeki tek engel kapının eşiğidir.

Boşnak Atasözü
İzlediğiniz çok modlu metinden ve atasözünden yararlanarak insanların yeni yerler keşfetme arzusunun sebepleri hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.

Cevap: İnsanlar, seyahat ederek yeni yerler keşfetmek isterler çünkü bu, hem bilgi ve deneyimlerini artırmanın hem de farklı kültürleri tanımanın bir yoludur. Atasözü, keşif arzusunun kişinin içindeki cesaret ve adım atma isteğiyle başladığını vurgular. İzlediğimiz metin de insanın doğaya olan bağlılığını ve engelleri aşma motivasyonunu öne çıkarıyor.

2. Fevkalade Memnunum Dünyaya Geldiğime

Metinde şairin eksikliğini hissettiği durumu tespit ederek günümüzün teknoloji imkânlarının bu eksikliği ne ölçüde giderdiğine dair düşüncelerinizi yazınız.

Cevap: Şair, dünyayı dolaşma ve görme arzusunu dile getirirken, bunu yalnızca yazılar ve resimlerle yapabildiğini belirtmiştir. Günümüz teknolojisi, internet ve sanal turlar gibi olanaklarla bu eksikliği büyük ölçüde gidermiştir. İnsanlar artık farklı bölgeleri gezmeden bile o yerler hakkında bilgi sahibi olabiliyor; ancak bu yine de fiziksel deneyimin yerini tam anlamıyla doldurmaz.

Sayfa 100 Cevapları

3. İnsanların farklı yerleri gezip görme ve o yerlerin özelliklerini öğrenmeye olan ilgisini, "Yediğin içtiğin senin olsun, gezip gördüğünü anlat." sözünden de yararlanarak yazınız.

Cevap: "Yediğin içtiğin senin olsun, gezip gördüğünü anlat." sözü, insanların farklı yerleri keşfetme ve bu yerlerin özelliklerini paylaşma arzusunu ifade eder. Bu söz, seyahatin yalnızca bireysel bir deneyim değil, aynı zamanda öğrenilenleri başkalarıyla paylaşarak çoğaltılan bir değer olduğunu vurgular. İnsanlar, farklı coğrafyaları, kültürleri ve yaşam tarzlarını deneyimleyerek hem kişisel gelişim sağlar hem de bu tecrübeleri çevresine aktarıp onların da bu bilgi ve deneyimlerden faydalanmasını mümkün kılar. Seyahat, bireylerin hayata bakış açılarını genişleten bir öğrenme yolculuğudur.

4. Bu metinden de yararlanarak gezi yazısıyla ilgili olabileceğini düşündüğünüz kavramları aşağıdaki şemada boş bırakılan yerlere yazınız.

Cevap:

1. Yaşanmışlık
2. Gözlem
3. Keşif
4. Deneyim
5. Kültür
6. Bilgi Aktarımı

Gezi yazısı, bu kavramların birleşimiyle ortaya çıkar ve okuyuculara farklı coğrafyalar ve kültürler hakkında zengin bir bakış açısı sunar.

Sayfa 101 Düşün-Paylaş Cevapları

Aşağıdaki soruları verilen metinlerden yararlanarak cevaplayınız.

1. Metinlerin gerçekçiliği ele alış tarzları hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: İlk metin, Niğde-Kayseri arasında geçen gözlemlerle kişisel bir anlatım sergilerken, yaşanan anılar üzerinden okuyucuyu yolculuğa çıkarır. İkinci metin ise tarihi ve coğrafi bilgilerle Kayseri'nin önemini daha objektif bir şekilde sunar. Bu nedenle, birinci metin duygusal ve kişisel bir bağ kurarken, ikinci metin bilgi odaklı ve gerçekçi bir üslupla yazılmıştır.

2. Metinleri dil ve anlatım yönünden değerlendiriniz.
Cevap: Birinci metin sade, akıcı ve betimleyici bir dil kullanarak okuyucunun hayal gücünü harekete geçirir. Anlatım daha samimi ve diyaloglarla desteklenmiştir. İkinci metin ise resmi ve açıklayıcı bir dil kullanarak tarihi ve kültürel bilgiler sunar. Daha sistematik bir anlatım tarzına sahiptir ve bilgi odaklıdır.

3. Metinlerden hangisinin gezi yazısı olabileceğini nedenleriyle belirtiniz.
Cevap: Birinci metin bir gezi yazısıdır çünkü yazar, yolculuğu sırasında gördüklerini, hissettiklerini ve çevresel gözlemlerini okuyucuyla paylaşmıştır. Gezi yazısı, kişisel deneyim ve gözlemlere dayanırken, bir hikâye anlatır. İkinci metin ise bilgi verme amacı güden, daha çok tanıtım yazısı niteliğindedir.

Sayfa 102 Okumayı Yönetme Cevapları

1- Bir gezi yazısını hangi amaçla okursunuz?
Cevap: Gezi yazılarını, yeni yerler keşfetmek, farklı kültürler ve coğrafyalar hakkında bilgi edinmek veya yazarın deneyimlerinden ilham almak amacıyla okurum.

2- Aşağıdaki metnin başlığından, yazarın biyografisinden ve görselden hareketle içeriği hakkında tahminlerde bulunun.
Cevap: Başlıkta yer alan "Bükreş" ve yazının "gezi yazısı" olması, metnin yazarın Romanya'nın başkenti Bükreş'teki gözlemlerini, şehrin tarihini, mimarisini ve sosyal yapısını anlattığını düşündürmektedir.

3- Metni, içeriğini yansıtacak ve ilgi uyandıracak bir ses tonuyla okuyunuz.
Bu etkinlik sesli bir okuma gerektirdiğinden, anlamlı ve dikkat çekici bir tonda okunmalıdır. Bükreş'in tarihi ve kültürel zenginlikleri vurgulanabilir.

Sayfa 104 Söz Varlığım Cevapları

Soru 1: Şimdiki Bükreş metninde yer alan aşağıdaki kelimelerin anlamını bağlamdan hareketle tahmin ediniz.

Kelimeler ve Tahmini Anlamları:

1. Şehadet: Tanıklık etmek, bir şeyi doğrulamak.
2. Daire: Belli bir sınır içindeki alan, çember.
3. Aşikâr: Belirgin, açık, anlaşılır.
4. Belde: Yerleşim yeri, kasaba veya şehir.
5. Buhran: Zor durum, kriz, sıkıntı.

Soru 2: Tahminlerinizin doğruluğunu yardıma ihtiyaç duymanız halinde TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ederek kelimelerin sözlükteki karşılığını yazınız.

Sözlükteki Anlamları:

1. Şehadet: Tanıklık, bir olay veya durum hakkında bilgi verip doğrulama.
2. Daire: Çember biçimindeki şekil ya da sınırları belli bir alan.
3. Aşikâr: Açıkça belli olan, gizlenmemiş.
4. Belde: Yerleşim yeri, genellikle küçük kasaba veya şehir.
5. Buhran: Ruhsal ya da ekonomik sıkıntı durumu, bunalım.

Soru 3: Kelimeleri metnin bağlamına uygun olacak şekilde birer cümle içerisinde kullanınız.

Cümleler:

1. Şehadet: Tarih boyunca birçok tarihi olaya tanıklık eden bu köprü, bir anlamda geçmişin şehadet belgesidir.
2. Daire: Şehirdeki meydanın ortasında yer alan büyük daire dikkat çekiyordu.
3. Aşikâr: Eski şehrin mimari güzellikleri, onun ne kadar tarihi bir yer olduğunu aşikâr ediyordu.
4. Belde: Bükreş, hem modern bir şehir hem de geçmişin izlerini taşıyan bir belde olarak tanımlanabilir.
5. Buhran: Ülke, ekonomik buhran dönemlerini atlatarak yeniden toparlanmaya çalıştı.

Sayfa 105 Düşün Paylaş Cevapları

Soru 4: Şimdiki Bükreş adlı metinden alınan bu parçadan, gerçek ve mecaz anlamda kullanılan kelimelere örnekler bularak tabloya yazınız.

Gerçek Anlam

• Nehir: Tuna Nehri gibi coğrafi bir oluşum.
• Köprü: Tuna üzerindeki yapılar.
• Bina: Tren istasyonunun tarif edildiği gerçek yapı.

Mecaz Anlam

• Köprü: İki farklı kültürü veya tarihi birleştiren bağlantı.
• İnsanoğlu ile başa çıkılamayacağını anlamamak: İnsanların davranışları karşısında doğanın çaresizliği.
• Sinema perdesi: Gözlemler veya olayların bir ekran gibi yansıması.

Soru 5: Tespit ettiğiniz kelimeleri metnin bağlamındaki anlamlarıyla cümle içinde kullanınız.

Cümleler:

1. Nehir: Tuna Nehri’nin kıyısında kurulan şehir, doğal güzellikleriyle turistlerin ilgisini çekiyor.
2. Köprü (Gerçek): Tuna üzerindeki köprü, tarihi ve modern mimarinin bir örneğidir.
3. Köprü (Mecaz): Bu eser, geçmişle geleceği bağlayan bir köprü gibidir.
4. Sinema perdesi: Şehrin manzarası, adeta bir sinema perdesi gibi insanları büyülemekte.
5. Bina: Eski istasyon binası, restore edilerek bir müzeye dönüştürülmüş.

Sayfa 106 Cevapları

Soru 6: Şimdiki Bükreş metninden alınan söz öbeklerinin anlamlarını bağlamdan hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi aşağıdaki tabloya yazınız.

Soru 7: Bu söz öbeklerinin metnin içerik, dil ve anlatımına katkısı hakkındaki düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap: Metinde kullanılan söz öbekleri, anlatımı daha canlı ve etkileyici hale getirmektedir. Örneğin, “yatağına sığamamak” ifadesi, Tuna Nehri’nin doğal sınırlarını aşmasını betimleyerek okuyucunun hayal gücünü harekete geçirir. “Hayat nabzı” ifadesi, Bükreş’in dinamik yapısını vurgular, şehrin enerjik ve hareketli atmosferini hissettirir. Bu tür ifadeler, okuyucunun metinle duygusal bir bağ kurmasını sağlar ve anlatımın akıcılığını artırır.

Soru 1: Şimdiki Bükreş metnindeki içerik, dil ve anlatıma özgü unsurları belirlemek için beyin fırtınası yapınız.

İçerik Unsurları:

• Tarihi ve coğrafi bilgiler.
• Şehrin sosyal ve kültürel yapısı.
• Doğal güzellikler ve mimari eserler.

Dil ve Anlatım Unsurları:

• Betimleyici ve canlı bir üslup.
• Simgesel ve mecaz anlamlar taşıyan ifadeler.
• Akıcı ve okuyucuyu içine çeken bir dil.

Soru 2: Şimdiki Bükreş’in öğretici türde bir metin olduğunu gösteren ifadeleri tespit ediniz.

• Metindeki tarihi bilgiler (örneğin Tuna Nehri’nin özellikleri).
• Şehirdeki sosyal hayat ve kültürel mekanlarla ilgili açıklamalar.
• Mimari yapıların ve müzelerin anlatımı.

Soru 3: Şimdiki Bükreş metnini izlediğiniz gezi programları ile karşılaştırarak aralarındaki benzerlik ve farklılıkları açıklayınız.

Benzerlikler:

• Her iki türde de tarihsel ve kültürel bilgilere yer verilir.
• Mekanların görselliği ve atmosferi betimlenir.
• Okuyucuya veya izleyiciye o mekanı hissettirme amacı taşır.

Farklılıklar:

• Gezi programlarında görsellik ön plandadır, metinde ise dil ve anlatım kullanılır.
• Gezi yazıları okuyucunun hayal gücünü harekete geçirirken, programlar doğrudan görsel deneyim sunar.