10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 128-129-130-131-132-133 Cevapları Meb Yayınları

Hazırlık Soruları ve Cevapları

1. Soru: Sizce insanlar, tarih öncesi dönemlerde nedenini bilmedikleri tabiat olayları ile ilgili neler düşünmüş olabilir? Tartışınız.

Cevap: İnsanlar tarih öncesi dönemlerde doğa olaylarını açıklayamadıkları için bunları tanrılara veya doğaüstü güçlere bağlamış olabilir. Örneğin, yıldırım, güneş tutulması gibi olayları ilahi mesajlar veya tanrıların öfkesi olarak yorumlamışlardır. Bu inançlar, mitolojilerin ve dini ritüellerin oluşmasına katkı sağlamıştır.

2. Soru: "Dillere destan olmak" deyimi size neler çağrıştırmaktadır? Açıklayınız.

Cevap: "Dillere destan olmak" deyimi, bir olayın, kişinin ya da durumun çok ünlü ve unutulmaz hale gelmesi anlamını taşır. Örneğin, kahramanlık hikâyeleri ya da büyük bir başarı, zamanla herkes tarafından konuşulur ve dillere destan olur.

Metni Anlama Ve Çözümleme Cevapları

1. Tarih öncesi dönemlerde tabiat olaylarının bilinmemesi ne gibi sonuçlar doğurmuş olabilir?

Cevap: Tarih öncesi dönemlerde tabiat olaylarının bilinmemesi, insanların bu olayları doğaüstü güçlere ya da tanrılara bağlamalarına neden olmuştur. Bu durum, mitolojik hikayelerin ve inanışların oluşmasına yol açmıştır. Örneğin, gök gürültüsü tanrıların gazabı olarak, volkanik patlamalar ise doğanın bir cezası olarak yorumlanmıştır.

2. “Dillere destan olmak” deyimi size ne çağrıştırmaktadır?

Cevap: “Dillere destan olmak” deyimi, bir kişinin ya da olayın herkes tarafından duyulup konuşulması anlamına gelir. Genellikle olağanüstü başarılar ya da etkileyici hikayeler için kullanılır.

3. Odysseus’un kişilik özellikleri metinden nasıl anlaşılmaktadır?

Cevap: Odysseus, zeki, cesur ve sadık bir kişi olarak anlatılmaktadır. Zekası, zorlu durumlarda çözüm bulmasından; cesareti, düşmanlarına karşı korkusuzca mücadele etmesinden; sadakati ise ailesine olan bağlılığından anlaşılmaktadır.

4. Metnin anlatıcısının bakış açısını belirleyiniz.

Cevap: Metnin anlatıcısı üçüncü tekil şahıs anlatıcıdır ve olayları dışarıdan gözlemler. Bu bakış açısı, okuyucunun olaylara tarafsız bir şekilde yaklaşmasını sağlar.

5. Metindeki olayların dönemin kültürüyle ilişkisi nedir?

Cevap: Metindeki olaylar, dönemin mitolojik inanışlarını ve toplumsal yapısını yansıtır. Tanrılarla insanların iç içe geçtiği bir anlatı, dönemin değerlerinin hikayelere nasıl işlendiğini göstermektedir.

6. Metinde geçen tanrıların özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Metinde geçen tanrılar güçlü, ölümsüz ve insanlara hükmeden varlıklar olarak betimlenmiştir. Zeus’un karar alıcı rolü, Poseidon’un öfkesi bu tanrısal özellikleri açıkça göstermektedir.

7. Zeus’un “tanrılar toplantısında” söyledikleri hikayeye nasıl bir katkı sağlamaktadır?

Cevap: Zeus’un sözleri, hikayenin dönüm noktasını oluşturur ve Odysseus’un kaderini belirler. Bu konuşma, tanrıların olaylar üzerindeki etkin rolünü de vurgular.

8. Odysseus’un yolculuğunda karşılaştığı zorlukların anlamını açıklayınız.

Cevap: Odysseus’un yolculuğunda karşılaştığı zorluklar, onun cesaretini ve zekasını sınar. Bu zorluklar, onun azmi ve kararlılığı sayesinde aşılır ve kahramanlık hikayesinin önemli bir parçası haline gelir.

9. Metinde kullanılan edebi anlatım özelliklerini açıklayınız.

Cevap: Metinde epik bir anlatım kullanılmıştır. Kahramanlık, doğaüstü olaylar ve destansı bir dil, bu edebi türün özelliklerini taşımaktadır. Ayrıca betimleyici ifadeler ve tanrılarla insanlar arasındaki diyaloglar dikkat çekmektedir.

10. Metnin türü nedir? Bu türün temel özelliklerini açıklayınız.

Cevap: Metin bir “destan”dır. Destanlar, olağanüstü olayları, kahramanlık hikayelerini ve toplumun değerlerini yansıtan epik metinlerdir. Doğaüstü güçler ve tanrılar bu türde sıkça yer alır.

11. Telemakhos’un yerinde olsaydınız olaylar karşısında tavrınız ne olurdu?

Cevap: Telemakhos’un yerinde olsaydım, babamı bulmak için cesurca yola çıkardım. Aynı zamanda, doğru kararlar alarak halkımı korumaya çalışırdım.

12. Odysseus’un kişilik özelliklerini metinden örneklerle açıklayınız.

Cevap: Odysseus’un zekası, dev Polyphemos’u kör etme planında; cesareti, tehlikeli deniz yolculuklarında; sadakati ise İthaka’ya ve ailesine dönme isteğinde açıkça görülmektedir.

Dil Bilgisi Soruları ve Cevapları

1. Soru: Yukarıdaki dizelerde altı çizili sıfat tamlamasında bir ad birden fazla sıfat almıştır. Siz de okuduğunuz metinden aynı özellikleri taşıyan sıfat tamlamalarına örnekler bulunuz. Bulduğunuz örneklerin altını çiziniz.

Metinden örnek:

• Değerli bir armağan
• Uzun bir yolculuk
• Cesur bir savaşçı

Bu sıfat tamlamalarında bir isim birden fazla sıfatla nitelendirilmiştir.

2. Soru: “Ama ne olur, kalkma birden, kal biraz daha,” dizelerinde virgülün kullanım amacını belirleyiniz. Siz de metinden bu kullanım amacına uygun örnekler bularak altını çiziniz.

Cevap: Bu dizelerde virgül, duygusal bir vurgu yapmak ve okuyucunun dikkatini çekmek amacıyla kullanılmıştır.
Metinden örnek:

• “Ey tanrılar, dinleyin beni, yardım edin!”
• “Uzun bir yolculuk oldu, çok acılar çektim, ama hâlâ vazgeçmedim.”

Araştırınız:
Sınıf içerisinde beşer kişilik gruplar oluşturunuz. İlyada, Ramayana, Gilgamesh, Şehname, Nibelungenlied destanlarını gruplar arasında paylaşınız. Paylaştığınız destanların konusunu araştırınız. Araştırdığınız destanları afiş, sunu, kısa film hazırlayarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

• İlyada: Troya Savaşı ve kahramanlık hikâyeleri.
• Ramayana: Prens Rama’nın maceraları ve eşi Sita’yı kurtarma çabası.
• Gilgamesh: Ölümsüzlük arayışı ve dostluk teması.
• Şehname: İran tarihi ve kahramanlık hikâyeleri.
• Nibelungenlied: Alman halk kahramanlarının maceraları.

Hazırlanan materyaller bu konulara uygun şekilde yaratıcı sunumlarla paylaşılabilir.