10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 137-138-139-140-141 Cevapları Meb Yayınları

Hazırlık Sorular ve Cevaplar:

1. Bir olay ya da durumun anlatıla anlatıla değişmesinin sebebi neler olabilir?

Cevap: Bir olay ya da durum, anlatıla anlatıla değişikliğe uğrayabilir çünkü insanlar olayları aktarırken kendi duygu ve düşüncelerini ekleyebilir, detayları abartabilir veya eksiltebilir. Ayrıca, kültürel ve toplumsal değişiklikler de anlatılan olayın içeriğini etkileyebilir.

2. “Kurtuluş Savaşı’nda Türk milleti destan yazmıştır.” cümlesini yorumlayınız.

Cevap: Bu cümle, Kurtuluş Savaşı’nın Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde gösterdiği kahramanlık ve azmi bir destan gibi anılacak kadar önemli olduğunu vurgular. Bu ifade, milletin birlik ve beraberlik içinde kazandığı zaferi ve yaşadığı fedakarlıkları edebi bir dille öne çıkarır.

Metin Anlama ve Çözümleme Soruları ve Cevapları

1. Metindeki olaylara bağlı olarak bazı kişilere “Saklap”, “Karluk” ve “Kalaç” adları verilmiştir. Bunların anlamını metinden hareketle tahmin ediniz. Siz olsaydınız bu kişilere hangi adları verirdiniz?

Cevap: Saklap, Karluk ve Kalaç adları, Türk destanlarındaki topluluk veya savaşçılar için kullanılan adlardır. Metne göre, bu isimler kahramanlık veya coğrafi bağlamla ilişkilendirilebilir. Ben olsaydım bu kişilere Yiğit, Kurt veya Alp gibi kahramanlık anlamı taşıyan adlar verirdim.

2. Oğuz Kağan kimlerle ve nelerle mücadele etmiştir? Oğuz Kağan’ın yerinde olsaydınız siz nasıl davranırdınız?

Cevap: Oğuz Kağan, düşman kabileler ve yabancı güçlerle mücadele etmiştir. Onun yerinde olsaydım, cesur ve adaletli bir lider olarak halkın birliğini korur, düşmanlara karşı diplomasi ve stratejik bir yaklaşım sergilerdim.

3. Okuduğunuz metinde Oğuz Kağan karakter mi yoksa tip midir? Açıklayınız.

Cevap: Oğuz Kağan bir tiptir. Çünkü Türk milletinin ideal lider özelliklerini ve kahramanlığını temsil eder.

4. Metinden hareketle aşağıdaki tabloda istenenleri karşılayınız.

5. Okuduğunuz metin sözlü anlatım geleneğiyle oluşturulmuş bir metindir. Metnin anlatıcısı siz olsaydınız olayları nasıl anlatırdınız?

Cevap: Olayları, destanın geleneksel anlatım biçimi olan sade, anlaşılır ve etkileyici bir dille anlatırdım. Dinleyicilerin ilgisini çekmek için mitolojik unsurlar ve betimlemeler kullanırdım.

6. Oğuz Kağan Destanı'ndaki milli, manevi ve evrensel değerler sosyal, siyasal, tarihi ve mitolojik ögelerle nasıl işlenmiştir?

• Milli Değerler: Türk milletinin birliği ve bağımsızlık ruhu.
• Manevi Değerler: Tanrı’ya bağlılık, adalet ve cesaret.
• Evrensel Değerler: Doğaya saygı ve insan haklarına vurgu.
• Mitolojik Ögeler: Işık, kurt, ağaç gibi sembollerle anlatılmıştır.

7. Türk destanlarında “ışık, ağaç, sayı, renk, rüya, kurt” gibi motifler vardır. Siz de okuduğunuz metinde geçen bu motiflerin altını çiziniz. Altını çizdiğiniz motiflerin destandaki işlevlerini açıklayınız.

• Işık: Tanrısal bir doğum ve başlangıç sembolü.
• Ağaç: Bereket ve yaşamı temsil eder.
• Kurt: Yol gösterici ve koruyucu bir figür.
• Renk: Olayların duygusal yönlerini pekiştirmek için kullanılmıştır.
• Sayı: Kahramanlık ve düzeni simgeler.

8. Okuduğunuz metin ile Odysseia destanını aşağıdaki tabloda verilen ifadelerle karşılaştırınız. Uygun alanlara (✓) işareti koyunuz.

Dil Bilgisi Cevabı

Bozkurtların Ölümü, Gün Olur Asra Bedel gibi romanlar destan ve efsane türlerinden etkilenilerek yazılmıştır. Bu romanları okuyunuz.

“Ondan sonra Oğuz Kağan büyük kurultay topladı.” cümlesindeki “büyük” sıfatı genel bir niteleme yaparken, “Kürk gün, kürk gece yediler” cümlesindeki “kürk” sıfatı farklı bir vurguyla öne çıkmaktadır.