10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 198-203 Cevapları Beşgen Yayıncılık

Metne Hazırlık Soruları

1. Mutluluğunuzu ve mutsuzluğunuzu hangi renklerle sembolize edersiniz? Neden?

• Mutluluk: Sarı ve pembe renkleriyle sembolize ederim çünkü bu renkler enerji, neşe ve pozitifliği çağrıştırır.
• Mutsuzluk: Siyah ve lacivert renkleriyle sembolize ederim çünkü bu renkler karamsarlık ve ciddiyeti ifade eder.

2. Aşağıda verilen durumları/duyguları tablodaki hangi renklerle ifade ettiğinizi ilgili renk sütununa işaretleyiniz. Sınıfınızın duygu renk haritasını çıkarmak için işaretlenen toplam renk sayılarını tespit edip yorumlayınız.

Ciddiyet: Beyaz, Lacivert
Ciddiyet genelde sade ve resmi renklerle ilişkilendirilir. Beyaz saflığı, lacivert ise otoriteyi ve disiplini ifade eder.

Güven: Beyaz, Mavi
Güven, genelde açık renkler ve sakinliği temsil eden mavi ile ilişkilendirilir.

Heyecan: Kırmızı, Sarı
Heyecan güçlü ve enerji dolu bir duygu olduğu için kırmızı ve sarı gibi canlı renklerle ifade edilmiştir.

Hüzün: Lacivert, Siyah
Hüzün, daha karamsar renklerle ilişkilendirilir. Lacivert ve siyah, derinliği ve kasveti temsil eder.

Masumiyet: Beyaz
Masumiyet, saflıkla ilişkilendirilir ve beyaz bu duygunun en temel rengidir.

Neşe: Pembe, Sarı
Neşe, sıcak ve enerjik renklerle ifade edilir. Pembe ve sarı mutluluğu ve pozitifliği yansıtır.

Öfke: Kırmızı, Siyah
Öfke yoğun ve keskin bir duygudur, kırmızı şiddeti ve siyah ise yoğunluğu simgeler.

Özgürlük: Mavi, Yeşil
Özgürlük genelde doğa ve açık gökyüzü renkleriyle ifade edilir. Mavi ve yeşil, bu temayı yansıtır.

Yaratıcılık: Turuncu, Mor
Yaratıcılık, hayal gücüyle ilişkilendirildiğinden turuncu ve mor gibi güçlü ve dikkat çekici renklerle ifade edilir.

Yorgunluk: Siyah, Turuncu
Yorgunluk karanlık ve enerjinin azalmasını temsil eden siyah ve daha ağır bir tonu simgeleyen turuncu ile ilişkilendirilmiştir.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 203

Metni Anlama ve Çözümleme

Soru 1: Okuduğunuz metindeki hâkim bakış açısını metinden örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Metinde ilahi (hâkim) bakış açısı kullanılmıştır. Örneğin:

• "Fikri bir hayal rüzgârı üzerinde, meçhul emeller fezasında uçtuğu zamanlardan beri bütün varlığını istila eden emel, iştihar arzusu değil miydi?"
• "Bu mesut refiki, zengin bir babaya, emin bir hayata malik olduktan sonra istikbaline parlak bir meslek hazırlayan bu arkadaşı kıskandığı için değil, fakat bunlar hep boşa çıkan emellerini, bahtsız, başlayarak yine bahtsız devam edecek gibi görünen hayatının mahrumiyetlerini takrir ettiği için ağır bir yeis duydu."
  Bu örneklerde anlatıcı, kahramanların iç dünyasını ve geleceğini bilmektedir.

Soru 2: Metindeki temel çatışmayı belirleyerek bu çatışmanın temaya etkisini açıklayınız.
Cevap: Ahmet Cemil’in hayalleri ile gerçekler arasındaki çatışma temel çatışmadır. Bu çatışma, insanın hayalleri ve hayal kırıklıkları arasındaki ilişkiyi güçlendirerek temayı pekiştirir.

Soru 3: Metnin olay örgüsünü olayların gerçekleşme zamanına göre belirleyiniz.

1. Ahmet Cemil, edebiyatla ilgilenir ve başarılı bir yazar olma hayali kurar.
2. Babasının ölümünden sonra ailesine bakmak zorunda kalır.
3. Okuldan mezun olur ve gazetelerde çalışmaya başlar.
4. Kendi kitabını yazmak için büyük bir heyecanla çalışır.
5. Ahmet Cemil, sınıf arkadaşı Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’ya aşık olur.
6. Ahmet Cemil’in kitabı beğenilmez ve edebi çevrelerde başarısız olur.
7. Lamia başka biriyle evlenir ve Ahmet Cemil’in hayalleri tamamen yıkılır.
8. Annesi vefat eder ve Ahmet Cemil daha da yalnızlaşır.
9. Ahmet Cemil, yıkılan hayalleriyle şehri terk eder ve karanlık bir geleceğe doğru yol alır.

Soru 4: Ahmet Cemil’in ruh hâlini etkileyen olaylar nelerdir?
Cevap: Ahmet Cemil’in ruh hâlini en çok etkileyen olaylar; edebiyatçı olarak başarılı olamaması, sevdiği kadına kavuşamaması ve annesi ile babasının ölümüdür. Bu olaylar onu karamsar bir kişiliğe sürüklemiştir.

Soru 5: Bu metinde iç çözümleme anlatım tekniğinin metnin anlamına katkısını değerlendiriniz.
Cevap: İç çözümleme, Ahmet Cemil’in iç dünyasını, hayal kırıklıklarını ve duygusal durumunu okuyucuya aktarır. Bu teknik, metne derinlik kazandırır ve okuyucunun kahramanın psikolojisini anlamasını sağlar.

Soru 6: Okuduğunuz metindeki mekânın ve zamanın Ahmet Cemil üzerindeki etkisine örnekler gösteriniz.
Cevap: Ahmet Cemil’in yaşadığı şehir, onun melankolik ruh hâlini etkiler. Özellikle geceleri yalnızlık hissi artar ve geleceğe dair karamsar düşüncelere kapılır.

Soru 7: Halit Ziya Uşaklıgil, Mai ve Siyah’ın 1938 yılından sonraki baskılarında romanın dilini sadeleştirmiştir. Bu bilgiden yola çıkarak okuduğunuz metnin dil ve üslup özelliklerini değerlendiriniz.
Cevap: Metnin dili oldukça süslü ve ağırdır. Anlaşılması zor Arapça ve Farsça kelimeler sıkça kullanılmıştır. Halit Ziya’nın 1938’de bu dili sadeleştirmesi, okuyucunun daha kolay anlaması için önemli bir adım olmuştur.

Soru 8: Ahmet Cemil’le Servetifünun Dönemi sanatçıları arasında ilişki kurarsanız neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Ahmet Cemil, Servetifünun sanatçıları gibi hayalperest, melankolik ve içe kapanık bir yapıya sahiptir. Sanatçılar gibi bireysel sıkıntılara odaklanmış, toplumsal sorunlardan uzak bir duruş sergilemiştir.

Soru 9: Siz, Hüseyin Nazmi olsaydınız hayallerini gerçekleştirebilmesi için Ahmet Cemil’e neler önerirdiniz?
Cevap: Hüseyin Nazmi olsaydım, Ahmet Cemil’e duygularını açıkça ifade etmesini ve hayal kırıklıklarına rağmen mücadeleden vazgeçmemesini önerirdim. Ona daha somut hedefler belirlemesi için yol gösterirdim.

Soru 10: Okuduğunuz metinde dönemin sosyal ve kültürel özellikleri ile ilgili ne tür bilgiler öğrendiniz?
Cevap: Metinde Servetifünun Dönemi’nin Batılılaşma eğilimleri, sanat anlayışı ve toplumsal sınıf farklılıkları vurgulanmıştır. Modernleşme çabaları, bireysel sıkıntılar ve sanatçılar arasındaki tartışmalar dönemin kültürel yapısını yansıtmaktadır.

Soru 11: Araba Sevdası adlı metinle Mai ve Siyah adlı metni Servetifünun Dönemi ve Tanzimat Dönemi romanının özellikleri açısından karşılaştırınız.

• Araba Sevdası: Tanzimat Dönemi romanı, daha çok yanlış Batılılaşma gibi toplumsal konulara odaklanır.
• Mai ve Siyah: Servetifünun Dönemi romanı, bireysel konuları işler ve kahramanın iç dünyasına yoğunlaşır.
  Tanzimat romanlarında toplumsal temalar ön planda iken, Servetifünun’da bireysel ve melankolik temalar ağırlıktadır.