10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 216-217-218-219-220-221 Cevapları Beşgen Yayıncılık

5. Ünitenin Ölçme Değerlendirme Çalısmaları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 216

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri “(Millî Edebiyat Dönemi, realizm, Tolstoy, romantizm, Genç Kalemler, roman, Cervantes, Edebiyatıcedide)” ifadelerinden uygun olanıyla tamamlayınız.

1. Roman insanın veya çevrenin karakterlerini, göreneklerini inceleyen, serüvenlerini anlatan, duygu ve tutkularını çözümleyen, kurmaca veya gerçek olaylara dayanan uzun edebî bir türdür.
2. Edebiyatıcedide adıyla da anılan edebî dönemde Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Süleyman Nazif gibi sanatçılar eser vermiştir.
3. 1911’de Selanik’te, Genç Kalemler dergisinde yayımlanan Yeni Lisan makalesinin etkisiyle romanlarda sade bir dil kullanılmıştır.
4. Gerçekçilik de denilen realizm XIX. yüzyılda oluşmuş bir edebî akımdır.
5. Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay Millî Edebiyat Dönemi romancılarındandır.
6. Dünya edebiyatında roman türünün ilk başarılı örneği, İspanyol yazar Cervantes tarafından yazılan Don Kişot’tur.

B) Aşağıda numara ve harflerle verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz. Harfleri numaraların karşısındaki kutucukların içine yazınız.

• Daniel Defoe → g. Robinson Crusoe
• Halit Ziya Uşaklıgil → ç. Kırık Hayatlar
• Hüseyin Cahit Yalçın → f. Nadide
• Jonathan Swift → a. Guliver’in Gezileri
• Mehmet Rauf → d. Bir Aşkın Tarihi
• Namık Kemal → b. İntibah
• Samipaşazade Sezai → c. Sergüzeşt

C) Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

1. (D) Roman; olay, şahıs, zaman ve mekân olmak üzere dört temel unsur üzerine kurulur.
2. (Y) Servetifünun Dönemi, 1860-1891 yılları arasında devam eden edebî bir topluluktur.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 217

3. (Y) Tanzimat’ın İlk Dönemi’nde yazılan romanlar teknik yönden kusursuzdur.
4. (D) Tanzimat’ın İlk Dönemi’nde yazılan romanlarda yazarlar eserlerinde kendilerini gizlememişlerdir.
5. (Y) Tanzimat Dönemi romanlarında mekân büyük ölçüde Anadolu’dur.
6. (D) Araba Sevdası romanındaki Bihruz Bey, Batılı yaşam tarzına özenen bir tiptir.

Ç. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

Soru: 1) Tanzimat’ın Birinci Dönemi romanıyla İkinci Dönemi romanını karşılaştırınız.
Cevap: Tanzimat Birinci Dönem romanlarında romantizm etkisi varken İkinci Dönem romanlarında realizm etkisi vardır. Birinci dönem teknik açıdan kusurluyken İkinci Dönem romanlarında ilk dönemdeki aksaklıklar giderilmiştir.

Soru: 2) Servetifünun Dönemi romancıları niçin realizm akımından etkilenmişlerdir?
Cevap: Servetifünun romancıları bireyin iç dünyasına odaklanmıştır. Bireyin iç dünyasını en iyi şekilde aksettirmek için realizmi kullanmışlardır. Ayrıca Avrupa edebiyatından etkilendikleri sanatçılar realizm etkisiyle yazdığı için bu akımı kullanmışlardır.

Soru: 3) Realizm akımının üç özelliğini yazınız.
Cevap: 1) Gerçek hayatı olduğu gibi yansıtır. 2) Karakterler psikolojik derinlikleriyle ele alınır. 3) Sanatçı, eserde kişisel duygularını yansıtmaz, tarafsız kalır.

Soru: 4) Savaş ve Barış adlı romanın dünya kültürüne katkısı hakkında değerlendirme yapınız.
Cevap: Savaş ve Barış romanı adını aldığı savaş ve barış kavramlarının etkilerini derinlemesine işler. Aynı zamanda hem bireylerin iç dünyasını hem de toplumun genel yapısını anlatır.

Soru: 5) Bir genç, geleceğini şekillendirirken Kiralık Konak adlı romanı okursa ne tür kazanımlar elde eder?
Cevap: Kiralık Konak, bir gencin aile bağlarını, kuşak çatışmalarını ve toplumsal değişimleri anlamasına yardımcı olur. Ayrıca, tarihsel bir dönemi öğrenirken bireysel ve toplumsal değerler arasında denge kurmayı da öğretir. Gelecek planlamasında geçmişten ders çıkarma bilinci kazandırır.

Soru: 6) Millî Edebiyat Dönemi Türk romanını dil ve üslup açısından değerlendiriniz.
Cevap: Millî Edebiyat Dönemi romanları sade ve anlaşılır bir Türkçe ile yazılmıştır. Halkın anlayabileceği bir dil kullanılmış, süslü ve ağdalı ifadelerden uzak durulmuştur. Romanlarda günlük hayatın gerçekliği yalın bir şekilde anlatılır.

D) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevaplarını ilgili alana yazınız.

Soru: 1) Anna Karenina, İvan İlyiç’in Ölümü, Diriliş, Hacı Murat romanlarını yazan, toplumda yaşanan zıtlıkları ortaya koyarak kötülüklere karşı savaşan Rus edebiyatının dünyaca tanınan yazarı kimdir?
Cevap: Tolstoy

Soru: 2) Fecriati Topluluğu içinde yer alan, mütareke yıllarında yazılarıyla Kurtuluş Savaşı’nı destekleyen; Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Ankara romanlarını yazan edebiyatçımız kimdir?
Cevap: Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Soru: 3) Tanzimat Dönemi şair, romancı, oyun yazarı ve eleştirmenlerinden olan, Araba Sevdası romanını yazan sanatçımız kimdir?
Cevap: Recaizade Mahmut Ekrem

Soru: 4) Eserlerinde realizm akımının etkisi görülen, Aşk-ı Memnu ve Kırık Hayatlar romanlarını yazan Servetifünun Dönemi sanatçımız kimdir?
Cevap: Halit Ziya Uşaklıgil

Soru: 5) “Sekine, Servet, Cemil, Seniha, Hakkı Celis” adlı kişiler bu ünitede okuduğunuz hangi romanda yer almaktadır?
Cevap: Kiralık Konak

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 218

E. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

Soru: 1) Aşağıdakilerden hangisi roman türünün oluşumunda etkisi olan edebî bir tür değildir?

A) Deneme B) Destan C) Efsane D) Halk hikâyeleri E) Masal
Cevap: A

Soru: 2) Aşağıdakilerden hangisi realist sanatçılar için söylenemez?

A) Toplumsal gerçekliği yansıtma
B) Tarafsız bir tutum sergileme
C) Hayal ve duyguya yaslanma
D) Kişilerin psikolojilerini önemseme
E) Olaylara ve durumlara gerçekçi yaklaşma
Cevap: C

Soru: 3) Kiralık Konak (1922) Birinci Dünya Savaşı’na doğru gittiğimiz ve savaşa girdiğimiz yılların; Hüküm Gecesi (1927) II. Meşrutiyetin; Sodom ve Gomore (1928) Mütareke Dönemi’nin; Yaban (1932) Kurtuluş Savaşı yıllarının; Ankara (1934) Cumhuriyetin ilk on yılının; Bir Sürgün (1937) II. Abdülhamit Dönemi’nin; Panaroma I, Panoroma II (1953-1954), 1923-1952 yıllarının işlendiği romanlardır. Bu parçada yanlış kullanılan noktalama işareti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kesme işareti B) Kısa çizgi C) Nokta D) Noktalı virgül E) Yay ayraç
Cevap: D

Soru: 4) • Halit Ziya Uşaklıgil • Samipaşazâde Sezai • Recaizâde Mahmut Ekrem • Yakup Kadri Karaosmanoğlu Aşağıdakilerden hangisi bu sanatçıların eserlerinde etkisi görülen edebî akımın Batı edebiyatındaki temsilcilerinden değildir?

A) Balzac B) Fenelon C) Flaubert D) Stendhal E) Tolstoy
Cevap: B

Soru: 5) Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın Sik Dönemi’ne ait romanlarda görülen kusurlardan biri değildir?

A) Romanların sonunda iyilerin ödüllendirilip kötülerin cezalandırılması
B) İyilerin iyi, kötülerin de kötü olarak işlenmesi
C) Kahramanların çok yönlü ele alınması
D) Mekân tasvirlerinin süs amacıyla yapılması :
E) Yazarların araya girerek okuyucuya seslenmesi

Cevap: C

Soru: 6) Aşağıdakilerden hangisi Servetifünun Dönemi’nde yazılan romanlar için söylenemez?

A) Bireysel konular ele alınmıştır.
B) Yazarlar kişiliklerini eserlerde gizlemişlerdir.
C) Sanatçılar realizm akımından etkilenmişlerdir.
D) Teknik ve yapı bakımından eserler sorunsuzdur.
E) Eserlerde İstanbul dışındaki mekânlar tercih edilmiştir.

Cevap: E

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 219

Soru: 7) I. Bireysel temalardan uzak durmuşlardır.
II. Gözleme önem vermişlerdir.
III. Kurtuluş mücadelesini anlatmışlardır.
IV. Türkçülük akımından etkilenmişlerdir.
V. Yalın bir dilden uzak durmuşlardır.
Yukarıdaki numaralanmış yargılardan hangisi Millî Edebiyat Dönemi romancıları için söylenemez?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: E

Soru: 8) Seniha, salonun diğer bir köşesinde arkadaşlarından iki genç kızla biraderinin dostlarından iki genç adam ve yeni evlenmiş bir hanımdan bileşik bir grup ortasında büyük halasının torunu Hakkı Celis’in kendisine okuduğu şiirleri dinler görünüyordu. Ta içinden Faik Bey’e kızgındı. Zira bu meclislere parlaklık verebilecek yalnız onun sohbetleri, onun esprileri, onun şakalarıydı. O, bir köşeye çekilir çekilmez oda suyu çekilmiş bir havuza dönüyor ve hiç kimse ne yapacağını bilemiyordu. Seniha’nın ise başkalarının sözlerinden dehşetli bir surette içi sıkılıyordu. Hele halazadesi Celis’in şiirlerine hiç tahammülü yoktu. Bu genç, kendisinden ancak bir iki ay küçük olmasına ve şimdiden birçok şiiri bazı mecmualarda çıkmış olmasına rağmen ona parmakları mürekkep lekeli ve pantolonunun dizleri çıkmış zavallı bir mektep çocuğu gibi görünmekten kurtulamıyordu. Bu parçanın anlatımına yönelik aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İlahi bakış açısı kullanılmıştır.
B) Anlatıcı, üçüncü tekil kişidir.
C) Benzetmelere başvurulmuştur.
D) İç konuşma tekniğinden yararlanılmıştır.
E) İç çözümleme tekniğinden yararlanılmıştır.

Cevap: E

Soru: 9) Gerçekten Naim Efendi’nin dramı (I) kimi zaman benliğine dek sarsılsa da sonunda kendi içine kapanmayı seçse de toplumun gelişimine ayak uyduramayışından ya da değişmeye karşı direnmesinden gelmez. Torunlarına duyduğu sevgi onu her şeye boyun eğmeye (II) bütün aykırılıkları kabullenmeye götürür. Konağıyla birlikte parça parça dökülmeye (III) yok olmaya yazgılı bir sınıfın bireyidir o. İşlevi bitmiştir. Yapabileceği tek şey kendini zamanın akışına bırakmaktır. Eskiyle yeni (IV) alaturkalıkla alafrangalık arasında için için tükenip (V) büyük mücadelelerle elde ettiği hayatı elinden gidecektir. Bu parçada numaralı yerlerden hangisine virgül getirilemez?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: E

Soru: 10) (I) Goriot’nun kızlarına karşı olan delicesine bağlılığını, kıskanç, içli sevgisini herkez iyi biliyordu. (II) Rakiplerinden biri, bir gün fiatları kendi kontrolü altına alabilmek için onu pazardan uzaklaştırmak isteyince Delphine’e araba çarptığını söyledi. (III) Goriot sap sarı kesilmişti, hemen fırladı koştu. (IV) Bu yalan, sinirlerini o kadar bozmuştuki günlerce hasta yattı. (V) Adamın omzuna yumruğunu indirmedi ama pek çetin bir durum ortaya çıkınca onu iflas etmek zorunda bırakarak pazardan uzaklaştırdı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

A) I B) II C) III D) IV E) IV
Cevap: E

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 220

Soru: 11) Aşağıda belirtilenlerin hangisinde yapılacak değişiklikler, bu tabloda bulunan bilgi yanlışlarını giderir?

A) 1 – a – IV B) 2 – c – V C) 3-d-III D) 4 – b -II E) 5 – ç – I

Cevap: B

Soru: 12) (I) Halit Ziya Uşaklıgil’in Mai ve Siyah romanının birinci bölümündeki ilk olay Ahmet Cemil ile Raci’nin münakaşasıdır. (II) Bu münakaşa Hüseyin Nazmi’nin edebî faaliyeti üzerindedir. (III) Ahmet Cemil ile Raci arasındaki ilişki, her ikisinin de edebiyat ile meşgul olması ve Mirat-ı Şuûn gazetesi yazı heyeti içinde bulunmasıdır. Bu parçadaki cümleler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Üç cümle de devrik cümledir.
B) Üç cümle de sıralı cümledir.
C) Üç cümle de ad cümlesidir.
D) Üç cümle de sözde soru cümlesidir.
E) Üç cümle de biçimce olumsuzdur.
Cevap: C

Soru: 13) (I) Akşam hava kararırken parmaklıklı kapının yerini tam bir kapı alır. (II) Evin yüzü kadar geniş olan küçük bahçeyi, sokak duvarı ile komşu evin bitişik duvarı çevirmiştir. (III) Bu evin duvarını boydan boya sarmaşıklar kaplamıştır. (IV) Ev, Paris içindeki bu göz alıcı görünüşüyle geçenlerin bakışlarını kendine çeker. (V) Duvarların her birini ağaççıklarla asmalar sarmıştır. Bu parçadaki cümleler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) I. cümle anlamca ve biçimce olumlu cümledir.
B) II. cümle yapısına göre sıralı cümledir.
C) III. cümle yüklemin türüne göre fiil cümlesidir.
D) IV cümle yüklemin yerine göre kurallı cümledir.
E) V. cümle yapısına göre basit cümledir.
Cevap: B

Soru: 14) Bu romanlar kronolojik bir sıralamaya alınırsa hangi ikisinin yer değiştirmesi gerekir?

A) I ve III B) II ve III C) II ve IV D) III ve V E) IV ve V
Cevap: A

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Beşgen Yayınları Sayfa 221

Soru: Bu ünitede okuduğunuz metinlerdeki roman şahıslarına yönelik aşağıdaki soruları cevaplayarak şahısların adlarını tabloya yazınız. Mavi kutucuklardan yararlanarak şifreli cümleyi tespit ediniz. Bu cümleyle ilgili bir atasözü bulunuz.

A.

• Savaş ve Barış romanında General Bolkonskiy’in kızı: Mariya
• Mai ve Siyah romanında şair olmak isteyen başkahraman: Ahmet Cemil

B.

• Kiralık Konak romanında şehit düşen genç: Hakkı Celis
• Araba Sevdası romanında özentili yaşamı olan genç mirasyedi: Bihruz Bey

C.

• Mai ve Siyah romanında matbaanın sahibi olan kişi: Vehbi Bey
• Araba Sevdası romanında Batılı yaşam tarzına özenen gencin âşık olduğu kadın: Periveş

D.

• Mai ve Siyah romanında başkahramanın âşık olduğu kadının ağabeyi: Hüseyin Nazmi
• Araba Sevdası romanında başkahramanın kötü kalpli arkadaşı: Keşfi

E.

• Savaş ve Barış romanında savaşa katılan genç asilzade: Prens Andrey
• Mai ve Siyah romanında roman kahramanının evlenmek istediği kadın: Lamia

F.

• Kiralık Konak romanında konağında yalnız başına kalan yaşlı kişi: Naim Efendi
• Kiralık Konak romanında yurt dışına kaçan torun: Seniha

Şifreli Cümle

"İyi arkadaşlar edinmeliyiz."

İlgili Atasözü

"Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim."