5. Sınıf Sosyal Bilgiler 2. Ders Kitabı Sayfa 34-35-36-37-38-39-40-41-42 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 34 Cevapları

TEMEL HAKLARIMIZ VE SORUMLULUKLARIMIZ

Görselde Hangi Haklardan Bahsedilmektedir?

✔ Sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı
✔ Beslenme, barınma, eğlenme ve dinlenme hakkı
✔ Özel gereksinimli çocuklar için özel eğitim ve bakım hakkı
✔ Çocuk işçiliğinin yasaklanması hakkı

Soru: Görselde bahsedilen haklardan başka hangi temel hak ve sorumluluklarımız bulunmaktadır?

Haklarımız:

✔ Eğitim hakkı
✔ Güvenli bir çevrede yaşama hakkı
✔ Düşünce ve ifade özgürlüğü
✔ Oyun oynama ve dinlenme hakkı
✔ Aile içinde sevgi ve ilgi görme hakkı

Soru: Görsellerdeki ortamlarda sorumluluklarınız nelerdir?

Sorumluluklarımız:

✔ Oyun Parkında:

• Oyun sırasında kurallara uymak ve sıramızı beklemek.
• Parkı temiz tutmak ve çevreyi kirletmemek.
• Diğer çocuklarla saygılı ve hoşgörülü bir şekilde oyun oynamak.

✔ Sınıfta:

• Derslere zamanında katılmak ve öğretmeni dikkatle dinlemek.
• Sınıf kurallarına uymak ve ortak alanları düzenli kullanmak.
• Arkadaşlarımıza ve öğretmenlerimize saygılı davranmak.

✔ Evde:

• Odamızı ve eşyalarımızı düzenli tutmak.
• Ev işlerine yardımcı olmak ve aile bireylerine saygılı olmak.
• Aile içindeki kurallara uymak ve sorumluluklarımızı yerine getirmek.

Soru: Sorumluluklarınızı yerine getirmediğinizde ne gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz?

Karşılaşılabilecek Sorunlar:

Oyun parkında:

• Kurallara uyulmazsa oyun sırasında kazalar yaşanabilir.
• Parkın kirlenmesi hem çevreyi hem de oyun alanını olumsuz etkileyebilir.
• Sıra beklememek, diğer çocuklarla tartışmalara yol açabilir.

Sınıfta:

• Derslere dikkat edilmezse akademik başarı düşebilir.
• Sınıfta düzensizlik ve gürültü olabilir, bu da öğrenmeyi zorlaştırır.
• Arkadaşlarla anlaşmazlıklar yaşanabilir.

Evde:

• Oda dağınık olursa eşyalar kaybolabilir.
• Aile bireyleri arasında tartışmalar yaşanabilir.
• Sorumluluklarını yerine getirmeyen bireyler, ilerleyen yaşlarda da toplum içinde sorunlarla karşılaşabilir.

Sonuç: Haklarımızı bilmek ve sorumluluklarımızı yerine getirmek, hem bireysel hem de toplumsal yaşamın düzenli ve huzurlu olmasını sağlar.

Sayfa 35 Cevapları

Haklarımız:

• Güvenli bir çevrede yaşama hakkı
• Düşünce ve ifade özgürlüğü
• Oyun oynama ve dinlenme hakkı
• Aile içinde sevgi ve ilgi görme hakkı

Sorumluluklarımız:

• Sağlık kurallarına uymak
• Çevremizi temiz tutmak
• Derslere katılmak ve eğitim hakkımızı kullanmak
• Toplumsal kurallara uymak

1. Salgın döneminde kullanabildiğiniz haklar nelerdir?

• Sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı
• Eğitim hakkı (uzaktan eğitim)
• Bilgi edinme hakkı
• Dinlenme ve eğlenme hakkı (evde ve çevrimiçi etkinliklerle)

2. Salgın döneminde kullanamadığınız haklar nelerdir?

• Sosyal etkinliklere katılma hakkı
• Yüz yüze eğitim hakkı
• Serbestçe seyahat etme hakkı
• Akraba ve arkadaş ziyaretleri yapma hakkı

3. Salgın döneminde yerine getirdiğiniz sorumluluklar nelerdir?

• Maske takma ve hijyen kurallarına uyma
• Uzaktan eğitim derslerine katılma
• Evde kalma kurallarına uyma
• Sağlık çalışanlarına destek olma (alkışlama, moral verme)

4. Salgın döneminde yerine getiremediğiniz sorumluluklar nelerdir?

• Yüz yüze derslere katılma
• Arkadaşlarla yüz yüze etkinlikler yapma
• Aile büyüklerini ziyaret ederek destek olma
• Dışarıda sosyal etkinliklere katılma

Sayfa 36 Cevapları

1. “Haklarımızdan vazgeçemeyiz ve haklarımızı devredemeyiz.” cümlesi ile anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.

Cevap: Bu cümle, temel insan haklarının doğuştan geldiğini ve herkes için eşit olduğunu ifade eder. Bu haklar kişiye ait olup, başkalarına devredilemez veya tamamen terk edilemez. İnsan hakları, bireyin özgürlüğünü ve güvenliğini sağlamak amacıyla anayasa ve yasalar tarafından koruma altına alınmıştır.

2. Temel insan hak ve sorumluluklarının devlet tarafından anayasalar ile koruma altına alınmadığı toplumlarda ne gibi sorunlar yaşanabilir? Tartışınız.

• İnsanlar haksızlığa ve ayrımcılığa uğrayabilir.
• Eğitim, sağlık ve güvenlik gibi temel hizmetlere erişimde adaletsizlik olabilir.
• İnsanlar özgürce düşüncelerini ifade edemez ve baskı altında kalır.
• Toplumda adalet duygusu zayıflar ve huzursuzluk artar.
• Hukuksuzluk ve keyfi yönetimler ortaya çıkabilir.

Temel hak ve özgürlüklerin anayasa ile korunmadığı toplumlarda bireyler güvencesiz kalır ve devletin keyfi uygulamaları artar. Bu da toplumsal huzursuzluklara ve eşitsizliklere yol açar.

Sayfa 37 Cevapları

Soru: Görselleri hangi temel insan hakları ile ilişkilendirebilirsiniz? Aşağıdaki tabloda “✔” ile işaretleyiniz.

Açıklama:

• Bebek ve sağlık çalışanı görseli → Sağlık hakkı
• Sebze yiyen çocuk görseli → Beslenme hakkı
• İletişim ve medya ikonları görseli → Haberleşme hürriyeti ve düşünce özgürlüğü

Sayfa 38 Cevapları

Soru: Habere göre sağlık hakkının korunması için hangi temel insan hakkı kısıtlanmıştır? Söyleyiniz.

Cevap: Habere göre, sağlık hakkının korunması amacıyla yerleşme ve seyahat hürriyeti kısıtlanmıştır. Salgının yayılmasını önlemek için karantina uygulanarak bireylerin serbest dolaşım hakkı sınırlandırılmıştır. Bu kısıtlama, toplum sağlığını koruma amacıyla geçici olarak uygulanmıştır.

Sayfa 39 Cevapları

Soru 1: Bilgi görselinde verilenlere göre Avrupa’da yaşayan birçok insan hangi temel insan hakkından faydalanamamıştır?

Cevap: Avrupa’da yaşayan birçok insan barınma hakkından faydalanamamıştır. Uygun fiyatlı konut sıkıntısı ve sosyal konut eksikliği nedeniyle birçok kişi sokakta yaşamak zorunda kalmıştır.

Soru 2: Bilgi görselindeki ülkelerden birinde yönetici olsaydınız yaşanan soruna nasıl bir çözüm üretirdiniz?

Cevap: Eğer bu ülkelerden birinde yönetici olsaydım, devlet destekli uygun fiyatlı konut projeleri başlatırdım. Ayrıca sosyal konutların sayısını artırır, geliri seviyesi düşük ailelere kira desteği sağlardım. Sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yaparak evsiz bireylerin barınma ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için yardım programları oluştururdum.

Sayfa 40 Cevapları

Soru 1: Haberlerde verilen insan hakları ihlallerinin protesto edilmesini sorumluluk duygusu ile ilişkilendirerek tartışınız.

Cevap: İnsan hakları ihlallerini protesto etmek, sorumluluk duygusuyla ilgilidir. Gazze’deki çocuklar ve Hollanda’daki göstericiler, temel hak ihlallerine dikkat çekerek hem mağdurların haklarını savunmuş hem de toplumu bilinçlendirmiştir. Bu tür eylemler, adaletin sağlanmasına katkıda bulunur.

Soru 2: Görseller ve konuşma metinlerinden yola çıkarak “hak ve özgürlüklerden yararlanırken diğer insanların haklarının gözetilmesi gerektiği” ifadesini tartışınız.

Cevap: Hak ve özgürlüklerden yararlanırken diğer insanların haklarını gözetmek önemlidir. Doğum günü partisinde eğlenmek bir özgürlüktür, ancak bu özgürlük, sınavına çalışmaya çalışan bir bireyin sessiz ortam hakkını ihlal etmemelidir. Bir kişinin eğlenme hakkı, başkasının eğitim hakkının engellenmesine neden olmamalıdır. Toplumda barış ve adaletin sağlanabilmesi için herkesin hem kendi haklarını hem de başkalarının haklarını gözetmesi gereklidir.

Sayfa 41 Cevapları

Temel insan hak ve sorumlulukları ile ilgili örnek olayı, görselleri ve haberleri incelediniz. İncelemelerinizden hareketle temel insan hak ve sorumluluklarının önemine ilişkin merak ettiğiniz konuları belirleyiniz. Verilen örnekten yola çıkarak aşağıdaki tabloyu doldurunuz.

Temel İnsan Hakkı

• Eğitim hakkı
• Sağlık hakkı
• Barınma hakkı

Sorumluluğu

• Ödevleri zamanında yapmak, okulda işlenen konuları tekrar etmek, okul kurallarına uymak
• Sağlık kurallarına uymak, hijyen kurallarına dikkat etmek, hasta olduğunda doktora gitmek
• Evde düzeni sağlamak, kişisel eşyaları toplamak, ortak kullanım alanlarını temiz tutmak

Nasıl Korurum?

• Engellenme durumunda ilgili kurumlara başvurmak
• Sağlık hizmeti verilmediğinde Sağlık Bakanlığı'na şikayette bulunmak
• Barınma hakkı ihlal edildiğinde sosyal hizmetlere başvurmak

Merak Ettiğiniz Konu

• Eğitim hakkı neden tüm dünyada eşit sağlanamıyor?
• Sağlık hizmetlerine erişimde neden farklılıklar oluyor?
• Evsiz bireylere devletler nasıl destek oluyor?

Sayfa 42 Cevapları

5N1K Tekniği ile Sorular ve Cevapları:

(Ne?) İnsanların ne gibi temel insan hak ve sorumlulukları vardır?

Yaşama hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı, barınma hakkı, ifade özgürlüğü, güvenlik hakkı.

(Nerede?) Temel insan hakları hangi kurum ve kuruluşlar tarafından korunur?

T.C. Anayasası, Birleşmiş Milletler, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.

(Ne zaman?) Temel insan hakları ne zaman ihlal edilebilir?

Savaş, olağanüstü hâl ve doğal afet gibi zorunlu durumlarda kısıtlanabilir.

(Neden?) Temel insan hakları neden korunmalıdır?

İnsan onurunu, eşitliği ve adaleti sağlamak, toplumsal barışı korumak için korunmalıdır.

(Nasıl?) İnsanlar temel haklarını nasıl savunabilir?

Hak ihlallerinde yasal yollara başvurmak, dilekçe vermek, insan hakları derneklerine başvurmak.

(Kim?) Temel insan haklarını korumakta kimler görevlidir?

Devlet kurumları, mahkemeler, insan hakları örgütleri ve bireyler.