Topsuz Basketbol Oyunu Metni Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Topsuz Basketbol Oyunu Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 26 Cevabı

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru: Arkadaşlarınızla birlikte oynamaktan zevk aldığınız fiziksel oyunlar nelerdir?
Cevap: Saklambaç, ip atlama, basketbol ve futbol oynamaktan çok zevk alıyorum.

Soru: Oyun oynamak için hiçbir şeyiniz olmasaydı buna nasıl bir çözüm yolu bulurdunuz?
Cevap: Etrafımdaki malzemeleri kullanarak yeni bir oyun üretirdim. Mesela taşları sayı taşı gibi kullanabilir ya da boş alanlarda koşu yarışı yapabilirdim.

Soru: Öğrendiğiniz tahmin etme stratejisini metni sessiz okurken uygulayınız. Numaralandırılmış yerlerde durarak metnin devamına ilişkin tahminlerinizi ve tahminlerinizin gerekçelerini defterinize yazınız.

• Metnin başlığından hareketle, oyunun top olmadan devam edeceğini ve çocukların bu duruma bir çözüm üreteceğini tahmin ediyorum.
• 1 numaralı yer için tahminim: Top olmadığı için oyunu hayal gücüyle oynamaya devam edecekler.
• 2 numaralı yer için tahminim: Sağlık görevlisi rolüne giren çocuklar, Mete'yi iyileştirecekler.

Soru: Metni bir kez de sesli okuyunuz. Anlamını bilmediğiniz kelime ve kelime gruplarını belirleyiniz. Bunların anlamlarına yönelik tahminlerinizi defterinize yazınız. Metni okuduktan sonra bunların anlamlarını sözlüklerden doğrulayınız.

• Yıldırmak: Tahminim: Caydırmak, vazgeçirmek.
  Sözlük Anlamı: Tehdit etmek, korkutmak.

• Şoke olmak: Tahminim: Çok şaşırmak.
  Sözlük Anlamı: Ani bir şaşkınlık yaşamak.

• Roket: Tahminim: Uzay aracı.
  Sözlük Anlamı: Fırlatılabilir bir uzay aracı.

• Tam teşekküllü: Tahminim: Eksiksiz donanımlı.
  Sözlük Anlamı: Her türlü donanıma sahip.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. ve 2. Kitap)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 29 Cevabı

1. Etkinlik

Soru: Metinden alınan aşağıdaki cümlelerin ilişkili olduğu kavramları işaretleyiniz.

• Problemler onu yıldırmazdı. → Kararlılık
• Oyun oynamak muhteşem bir şey yahu! → Oyunseverlik
• Aklına parlak bir fikir geldi. → Üretkenlik
• Mete’nin ayağına buz tuttular. İncinmiş bileğini sargı beziyle titizlikle sardılar. → Yardımseverlik

2. Etkinlik

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.

1. Soru - “Topsuz basketbol oyunu” fikri nasıl ortaya çıkmıştır ve çocuklar bu fikre nasıl tepki vermiştir?

Top patladığı için basketbol oynayamayacaklarını düşünen çocuklara Moni “topsuz basketbol” oynayabileceklerini söylemiştir. Çocuklar önce şaşırmış, sonra heyecanla kabul etmişlerdir.

2. Soru - Metinde geçen “Oyunlarda bir sorun varsa bir öğrenme fırsatı da vardı.” cümlesi ne anlama gelmektedir?

Bu cümle, oyunlarda çıkan sorunların aslında yeni çözümler bulmak için bir fırsat olduğu ve çocuklara farklı şeyler öğrettiğini anlatmaktadır.

3. Soru - Mete’nin tedavi olmak için Satürn gezegenini seçmesinin sebebi ne olabilir?

Mete, hayal gücünü kullanarak tedavinin en gelişmiş olabileceği yeri seçmiştir. Satürn gezegeninde iyileşmenin daha hızlı ve eğlenceli olacağını düşünmüştür.

4. Soru - Siz oyundaki bir çocuk olsaydınız Moni’nin çözümü hakkında ne düşünürdünüz?

Ben de bir çocuk olsaydım, Moni’nin çözümünü çok yaratıcı, eğlenceli ve pratik bulurdum. Böylece oyun yarıda kalmadan devam ederdi.

5. Soru - Çocukların topsuz basketbol oyununu izleyen biri neler düşünebilir? Gerçekleriyle açıklayınız.

İzleyen biri, çocukların yaratıcılıklarını kullanarak oyunu sürdürdüklerini, işbirliği yaptıklarını ve hayal gücüyle eğlendiklerini düşünebilir. Bu durum, gerçekte de sorunlara çözüm bulmanın mümkün olduğunu gösterir.

6. Soru - Çocukların oyunda özgür olmaları ne anlama geliyor? Açıklayınız.

Çocukların oyunda özgür olması, kuralları kendilerinin koyabilmesi, hayal güçlerini diledikleri gibi kullanabilmesi ve oyunu istedikleri şekilde yönlendirmesi anlamına gelir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 30 Cevabı

3. Etkinlik

Soru a: Metindeki bilgilerle deneyimlerinizi ilişkilendiriniz. Buna göre Moni’nin kişilik özelliklerinden üçünü yazınız. Bu özellikleri belirlerken metindeki hangi bilgilerden yararlandığınızı belirtiniz.

• Zeki → Çünkü topları patladığında hemen farklı bir çözüm yolu buldu.
• Ler ruhlu → Arkadaşlarının oynayabilmesi için çözüm önerisi getirdi.
• Hayal gücü yüksek → Çantasından top çıkarmak ve Satürn’de hastane kurmak gibi fikirler üretti.

Soru b: Moni’nin sorunla karşılaştığında nasıl bir tutum sergilediğini hatırlayınız. Onun yaklaşımına göre bir sorunla karşılaştığınızda nasıl davranmanız gerekir?
Cevap: Moni, sorunla karşılaştığında üzülmek yerine çözüm yolları düşündü. Biz de sorun karşısında karamsar olmamalı, yaratıcı çözümler üretip durumu avantaja çevirmeliyiz.

4. Etkinlik

Soru a: Aşağıda metinden alınan iki cümle verilmiştir. Bu cümlelerde ifade edilenlerin gerçekte yaşanıp yaşanmadığını belirleyiniz.

• "Çocuklar arasında neşeli bir koşturmaca başladı." → Gerçek
• "Mete, Satürn Devlet Hastanesinde tedavi olmayı seçti." → Hayal ürünü

Soru b: Siz de metni inceleyiniz ve benzer cümleler belirleyip uygun listeye ekleyiniz.

Gerçek Cümleler:

1. Çocuklar arasında neşeli bir koşturmaca başladı.
2. Bir gün kasabada basketbol maçı yaparken çocukların topları patladı.
3. Moni, sahanın ortasına geçip bağırdı.

Hayal Ürünü Cümleler:

1. Mete, Satürn Devlet Hastanesinde tedavi olmayı seçti.
2. Mete, çantasından bir gezegen çıkarabilirdi.
3. Sarı bir köpek balığı onun doktoru olabilirdi.

Soru c: Bu listeleri adlandıracak olsanız aşağıdakilerden hangisini seçerdiniz? İşaretleyiniz.
Cevap: Gerçek - Hayal ürünü

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 31 Cevabı

5. Etkinlik

Soru a: Daha önce dinlediğiniz “Oyun Durdu!” ve okuduğunuz “Topsuz Basketbol Oyunu” metinleri ile ilgili istenen bilgileri yazınız.

Oyun Durdu!

• Kahramanın Karşılaştığı Sorun: Bilgisayar oyununun anen durması.
• Kahramanın Sorunla Karşılaştığında Verdiği Tepki: Üzülmek, sinirlenmek.
• Sorunun Kim Tarafından Nasıl Çözüldüğü: Kahramanın annesi ve babasının hazırladığı küçük bir oyunla sorun çözülüyor.

Topsuz Basketbol Oyunu

• Kahramanın Karşılaştığı Sorun: Basketbol topunun patlaması.
• Kahramanın Sorunla Karşılaştığında Verdiği Tepki: Hemen bir çözüm yolu bulmaya çalışıp çözüm buluyor.
• Sorunun Kim Tarafından Nasıl Çözüldüğü: Kahramanın hayal gücü ile eğlenceli bir şekilde çözülüyor.

Soru b: Yazdığınız bilgilerden hareketle bu metinlerdeki olayların benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz.

• Benzerlik: Her iki metinde de çocuklar oyun oynarken bir sorun yaşanmıştır.
• Farklılık: “Oyun Durdu!” metni tamamen gerçekçi iken “Topsuz Basketbol Oyunu”nda hayali unsurlar vardır. Ayrıca Topsuz Basketbol Oyunu’nda kahraman sayısı daha fazladır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 32 Cevabı

6. Etkinlik

a. Diyafram nefesi etkinliğini yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.

b. Aşağıdaki cümleleri, cümle sonundaki okun yönünü dikkate alarak okuyunuz.

• Ok yukarıyı gösteriyorsa → ses şdetinizi artırınız.
• Ok aşağıyı gösteriyorsa → ses şdetinizi azaltınız.

Cevap: Bu etkinliği siz sesli okuma yaparak gerçekleştirebilirsiniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 33 Cevabı

7. Etkinlik

Soru: Aşağıdaki karşılıklı konuşmayı inceleyiniz. Kendinizi Cemil’in yerine koyarak yönergeler doğrultusunda tartışmaya katılınız.

Cevap: Evet, Satürn’de tedavi olmayı istemesi eğlenceli bir fikir olabilir. Oyun oynarken hayal gücünü kullanmak bizi farklı dünyalara götürür. Ancak bu derece uzak bir hayal, bazen insanı gerçeklerden koparabilir. Bence hayal kurmak güzeldir ama gerçekçi çözümler bulmak da önemlir. Yani hayal gücü ile gerçekler arasında bir denge olmalıdır.

8. Etkinlik

Soru a: Noktalama işaretlerini en çok kullandığınızdan en az kullandığınıza doğru sıralayınız.

Cevap: “.” → “,” → “?” → “'” → “:” → “…” → “:” → “;” → “!”

Soru b: Sıraladığınız noktalama işaretlerinin kullanıldığı birkaç örnek cümleyi metinden bularak yazınız.

• Moni, oyunlarda karşılaştığı problemleri çok seviyordu. (.)
• Moni, o esnada “Ne yapabilirim acaba?” diye düşünüyordu. (“…”)
• — İnanılmaaaaz! (—, !)
• İnci panikle bağırdı: (:)
• Mete’yi sedyeyle saha kenarına aldılar. (.)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 34 Cevabı

9. Etkinlik

Soru: Aşağıda noktanın farklı işlevleriyle kullanıldığı cümleler verilmiştir. Bu cümlelerde yay ayraç içindeki noktanın hangi işleviyle kullanıldığını belirleyip bunları gruplandırınız. Gruplarınızı oluşturan cümlelerin numaralarını ve noktanın işlevini yandaki kutulara yazınız.

1. Grup: 1, 3, 8
İşlevi: Kelimelerde kısaltma olduğunu belirtmek için kullanılmıştır.

2. Grup: 2, 5, 6
İşlevi: Cümle sonlarında kullanılmıştır.

3. Grup: 4, 7, 9
İşlevi: Sayıların sırasını belirtmek için kullanılmıştır.

Soru: Noktanın belirlediğiniz işlevlerinden hareketle her grup için oluşturduğunuz kuralları ve örnek cümleleri defterinize yazınız.

Bazı kısaltmaların sonuna konur:
Sabah Cumhuriyet Cad(.) civarında sular kesilmiş.

Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur:
Yaz mevsimi bitiyor(.)

Sıra belirten sayılarda “-ncı” eki yerine kullanılır:
Asansör, 5(.) katta kalmış.

10. Etkinlik

Soru: Aşağıda verilen cümleleri 10. etkinlikte yazdığınız kurallardan hareketle inceleyiniz. Eksik olan nokta işaretini cümlelerdeki gerekli yerlere ekleyiniz.

1. Kıbrıs şehitlerimizden Av. Mehmet Özel’in ismi Karacaoğlan Mah. 3715 Sok. No. 111’de bulunan okulda yaşatılıyor.
2. Okul evimize yaklaşık 10 dk. yürüme mesafesindeydi.
3. Sınıfımız da evimiz gibi 1. katta i ve ben sınıfta en arka sıranın hemen önünde 6. sırada otururdum.
4. En iyi arkadaşım Esma ise 2. sıra önünde Sıla’yla otururdu.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 35 Cevabı

11. Etkinlik

Soru: Aşağıdaki cümleleri uygun yerlerinden bölerek kısa cümlelere dönüştürünüz.

1. Cümle: Yapılan bir anketle okulumuzdaki öğrencilerin sokak oyunlarından saklambaç, körebe, birdirbir ve sekseği çok severken zekâ oyunlarından mangala, dokuztaş ve amiralbattıyı tercih ettikleri belirlendi.

• Yapılan bir anketle okulumuzdaki öğrencilerin saklambaç, körebe, birdirbir ve sekseği çok sevdikleri ortaya çıktı.

• Zekâ oyunlarından mangala, dokuztaş ve amiralbattıyı tercih ettikleri belirlendi.

2. Cümle: Dün izlediğim bir belgeselde bundan çok da uzak olmayan bir dönemde çocukların bez bebek, tornet, misket ve topaç gibi oyuncaklarının olduğunu; okul bahçelerinde yakar top, istop, mendil kapmaca ve uzuneşek gibi oyunları sıkça oynadığını öğrenince çok şaşırdım.

• Dün izlediğim bir belgeselde esken çocukların bez bebek, tornet, misket ve topaç gibi oyuncakları olduğunu öğrendim.

• Ayrıca okul bahçelerinde yakar top, istop, mendil kapmaca ve uzuneşek gibi oyunları sıkça oynadıklarını da öğrendim.

• Bu bilgileri öğrenince çok şaşırdım.

Arkadaşlarla Paylaşım İçin Metin

• Yapılan bir anketle okulumuzdaki öğrencilerin saklambaç, körebe, birdirbir ve sekseği çok sevdikleri ortaya çıktı.
• Zekâ oyunlarından mangala, dokuztaş ve amiralbattıyı tercih ettikleri belirlendi.
• Dün izlediğim bir belgeselde esken çocukların bez bebek, tornet, misket ve topaç gibi oyuncakları olduğunu öğrendim.
• Ayrıca okul bahçelerinde yakar top, istop, mendil kapmaca ve uzuneşek gibi oyunları sıkça oynadıklarını da öğrendim.
• Bu bilgileri öğrenince çok şaşırdım.

Öğretmenin Geri Bildirimi Doğrultusunda

Güçlü yönlerim:

• Metni anlamak ve yorumlamak.
• Cümleleri akıcı ve doğru şekilde kurmak.

Gelişmeye açık yönlerim:

• Yarım bırakılan metinleri tamamlamak.
• Kelime dağarcığımı daha da zenginleştirmek.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 36 Cevabı

12. Etkinlik

Soru 1: Sizce şairin yaşamını bir oyun alanı gibi görmesinin sebebi nedir?

Cevap: Çünkü şair, hayatı eğlenceli, neşeli ve çocuk oyunlarına benzeyen bir şekilde yaşamak istemiştir.

Soru 2: “Neşeyle döner dünya” dizesinde “neşeli olma” durumu dünyaya verilerek kişileştirme yapılmıştır. Benzer örnekleri yazınız.

• “Yıldızlara çocuklardan selam söyle” dizesinde yıldızlara insan özelliği verilmiştir.
• “Güneşin altın saçları” ifadesi de kişileştirmeye örnektir.

Soru 3: Söz sanatlarının şiire katkısı nedir?

• ✔ Kuru bir anlatım yerine estetik bir anlatım sağlar.
• ✔ Bir şeyi az sözle çok şey anlatmamıza imkân verir, anlatımı daha etkileyici yapar.
• ✔ Anlatımı güçlendirir ve daha canlı bir şekilde ortaya koyar.

Tartışma: Kişileştirme ile dünya, yıldız ve güneş canlı gibi gösterilmiş, şiir daha güzel ve etkileyici olmuştur.

13. Etkinlik

Soru 1: “Bu Görev Bizim” bölümündeki yönergeden hareketle izlediğiniz filmle ilgili defterinize aldığınız notları gözden geçiriniz.

Cevap: Ben EBA’dan konuyla ilgili birkaç veo izledim. Veolarda bazı geleneksel oyunlarımız hakkında bilgiler veriliyordu.

Soru 2: İzlediğiniz filmi olay akışına uygun olarak anlatınız.

Değerli Öğretmenim, Sevgili Arkadaşlar,

“Bu Görev Bizim” yönergesine göre çocuk oyunlarıyla ilgili materyaller izlemem gerekiyordu. Ben de EBA’dan konuyla ilgili veolar izledim. Size bu oyunlardan ikisini anlatmak istiyorum:

• Mendil Kapmaca: Ortada mendili tutacak bir kişi seçilir. Çocuklar iki gruba ayrılır. Mendili kapan çocuk, diğerini ebelemeye çalışır.
• Yakar Top: 6 veya 8 kişiyle oynanır. Gruplar belirlenir. Bir grup ebe olur ve ortaya geçer. Diğer grup, onları topla vurmaya çalışır.

Bu oyunlar bizim kültürümüzün bir parçasıdır. Bu yüzden geleneksel oyunlarımızı unutmamalı ve yaşatmalıyız.

Teşekkür ederim.

Soru 3: Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz.

• Güçlü yönlerim: Konuya hâkimdim, dinleyenlerle göz teması kurdum.

• Gelişmeye açık yönüm: Heyecanlı olduğum için ses tonumu ayarlamakta zorlandım. Bunu geliştirmeye çalışacağım.