10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 250-251-252-253 Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 250 Hazırlık Soruları ve Cevapları

1. “Haber almak, haber vermek” deyimleri size neler çağrıştırmaktadır?

Cevap: Bu deyimler, bilgi edinme ve edinilen bilgiyi başkalarıyla paylaşma anlamını taşır. "Haber almak", bir olay veya gelişmeden haberdar olmayı, "haber vermek" ise o bilgiyi başka bir kişiye ya da topluluğa iletmeyi ifade eder. Bu deyimler, iletişim kurmanın temelini oluşturur.

2. Atatürk’ün “Basın başlı başına bir kuvvet, bir okul, bir rehberdir.” sözünü açıklayınız.

Cevap: Atatürk, bu sözüyle basının toplumu bilgilendirme, yönlendirme ve eğitme görevine dikkat çekmiştir. Basın, halkın bilinçlenmesini sağlar, doğru bilgiyle halkı yönlendirir ve bu yönüyle adeta bir öğretmen, bir okul ve bir yol gösterici işlevi görür.

Haber Metni Başlığı:

BİR HOCA, BİR ANTİKACI VE BİR MÜZE…
Alt Başlık: Dede Korkut’un 200 yıllık soruları Bursa’da çözülüyor

Metinden Ana Bilgiler:

• Konusu: Bursa’da ortaya çıkarılan yeni bir Dede Korkut Hikâyeleri yazması, Türkoloji dünyasında önemli bir gelişme olarak duyurulmuştur.
• Kim buldu?: Prof. Dr. Ersen Ersoy
• Nerede tanıtıldı?: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde düzenlenen Dede Korkut Sempozyumunda
• Yazma eserin özelliği: 12 hikâye ve 120 varaktan oluşuyor. Daha önceki bilinen Dresden nüshasıyla büyük benzerlikler taşıyor.
• Müze Ziyaretinin Önemi: El yazması, El Yazmaları Müzesi’nde Mehmet Yayla tarafından Prof. Ersen Ersoy’a ulaştırılıyor.
• Sonuç: Bu yazma sayesinde Dede Korkut’un 200 yıldır cevabı aranan pek çok sorusu netleşiyor ve literatüre kazandırılıyor.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Bu, daha önce literatürde hiçbir şekilde kullanılmayan yeni bir nüshaydı.” cümlesinde geçen kelimelerin anlamı:

• Literatür (TDK): Belirli bir konu üzerindeki yazılı kaynakların tümü, bilimsel kaynaklar.
• Nüsha (TDK): Bir yazmanın, eserin ya da belgenin benzer ya da kopya örneği, yazma.

2. Metnin yazılış amacı nedir? Okur kitlesiyle ilişkisi nedir?

Cevap: Metin, bilimsel bir gelişmeyi kamuoyuyla paylaşmak için yazılmıştır. Okur kitlesi, kültürel gelişmelerle ilgilenen, akademik merakı olan ya da Türk edebiyatına ilgi duyan kişilerden oluşmaktadır.

3. 5N 1K Tablosu:

4. Haber için alternatif bir manşet önerisi:

Cevap: “Dede Korkut’un Kayıp Yazması Bursa’da Ortaya Çıktı”

5. Muhabir kendi yorumunu katmış mı?

Cevap: Hayır, haber metninde muhabir kendi yorumunu katmamış, tarafsız ve nesnel bir anlatım tercih etmiştir.

6. Anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yolları:

• Anlatım Biçimi: Açıklayıcı anlatım
• Düşünceyi Geliştirme Yolları: Alıntı yapma, örnekleme, karşılaştırma

Bu unsurlar haberin daha etkili ve anlaşılır olmasını sağlamıştır.

7. Sanat ve edebiyat ilgilisi ile ekonomi ilgilisi aynı metne nasıl yaklaşır?

Cevap: Sanat ve edebiyat ilgilisi bu metni kültürel bir keşif olarak değerlendirirken, ekonomi ilgilisi bu gelişmenin ekonomik ve stratejik etkilerine odaklanabilir.

8. Fotoğraf metinle nasıl ilişkilidir?

Cevap: Fotoğraf, metinde anlatılan olayın görsel kanıtıdır. El yazması nüshanın gerçekliğini ve tarihi değerini pekiştirir.

9. “Şimdi artık Dede Korkut’un şifrelerini çözmek için elimizde bir büyük veri daha var” ne anlama gelir?

Cevap: Bu ifade, yeni bulunan yazma sayesinde Dede Korkut hakkında bilinmeyen bilgilerin çözülmesinin mümkün olacağı anlamına gelir.

10. Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türk kültür tarihi açısından önemi:

Cevap: Bu hikâyeler, Türk toplumunun geçmişini, inançlarını, değerlerini ve yaşayış tarzını yansıttığı için kültürel kimliğin önemli bir parçasıdır.

Dil Bilgisi

Aşağıdaki cümleleri yapılarına, anlamlarına, yüklemlerinin yerine ve türüne göre inceleyerek cümle özelliklerini söyleyiniz.

1- Dede Korkut Hikâyeleri’nin yeni bir nüshası Bursa’da ortaya çıktı.

• Yapı: Basit
• Anlam: Olumlu
• Yüklemin Yeri: Kurallı
• Tür: Fiil cümlesi

2- Bu, daha önce literatürde hiçbir şekilde kullanılmayan yeni bir nüshaydı.

• Yapı: Birleşik
• Anlam: Olumlu
• Yüklemin Yeri: Kurallı
• Tür: İsim cümlesi

Araştırınız

Dostoyevski, Suç ve Ceza; Orhan Kemal, Vukuat Var adlı romanlarını haber yazılarından yola çıkarak yazmışlardır. Siz de Türk veya dünya edebiyatı ile sinemasında bu şekilde oluşturulmuş eser örneklerini araştırınız. Araştırma sonuçlarınızı üç dakikalık bir konuşmayla sınıfta paylaşınız.

Cevap Önerisi:

• Roman Adı: “Kayıp Hayatlar”
• Yazar: Ayşe Kulin
• Kaynak: Gerçek bir gazete haberinden esinlenerek yazılmıştır.
• İçerik: Bir gazetecinin tanıklıkları üzerinden savaş, göç ve insan dramları anlatılır. Kurgu ile belgesel tarzı harmanlanmıştır.