10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 164 Cevapları Meb Yayınları

YORUMLAYINIZ

Soru: Su yüzeyinde dairesel hareket yapan su dalgalarının titreşim genlikleri derinlere doğru küçülür. Yüzeyde oluşan su dalgalarının dalga boyunun yarısı kadar derinlikte su moleküllerinin titreşimi neredeyse sıfır olur. Bu nedenle derinlerde dalga hareketi hissedilmez. Su dalgalarının derinlerde etkisini kaybetmesinin nedenini ve bu durumun denizlerde yaşayan canlıları nasıl etkilediğini yorumlayınız.

Cevap: Su dalgaları, yüzeyde oluşan enerjinin yayılmasıyla hareket eder, ancak bu enerji derinlere doğru ilerledikçe azalır. Dalga boyunun yarısı kadar derinlikte su moleküllerinin titreşim hareketi neredeyse sıfıra iner, bu nedenle derin sularda dalga hareketi hissedilmez.

Bu durum, deniz ekosisteminde farklı derinliklerde yaşayan canlıları çeşitli şekillerde etkiler:

• Yüzeye yakın canlılar (plankton, küçük balıklar, mercanlar), dalga hareketlerinden doğrudan etkilenir. Dalgalar suyu karıştırarak oksijen miktarını artırır ve besinlerin taşınmasını sağlar.
• Derin sularda yaşayan canlılar, yüzey dalgalarının etkisinden korunarak daha sakin ve stabil bir ortamda yaşar. Ancak, bu bölgelerde oksijen ve besin kaynakları daha sınırlıdır.
• Dalgaların derinlere ulaşmaması, deniz tabanındaki ekosistemi dalga hareketlerinden korur. Bu sayede dip canlıları, aşırı hareketlilik olmadan sabit bir yaşam sürdürebilir.

Sonuç olarak, su dalgalarının derinlerde etkisini kaybetmesi, yüzeyde daha hareketli, derinlerde ise daha durağan bir ekosistem oluşturur. Bu durum, deniz canlılarının yaşadığı ortamları şekillendirerek onların adaptasyon süreçlerini belirler.