12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 100-101-102 Cevapları Melis Yayınları

8. METİN: "Hürriyete Doğru"

Hazırlık Cevapları

1. Bu parçada ifade edilmek isteneni belirleyiniz.

Bu parçada ifade edilmek istenen, özgürlüğe duyulan özlem ve bu özlemi gerçekleştirme çabasıdır. Şair, özgürlüğü hayatın temel unsuru olarak görür ve özgürlüğe ulaşmayı bir yolculuk olarak betimler.

2. “www.eba.gov.tr”den Orhan Veli Kanık’ın hayat hikâyesini dinleyiniz.

Orhan Veli Kanık’ın hayat hikâyesi kısaca şu şekildedir:

Orhan Veli Kanık (1914-1950), Türk edebiyatında Garip Akımı olarak bilinen yenilikçi bir hareketin öncülerindendir. 13 Nisan 1914'te İstanbul’da doğan şair, öğrenimini Ankara Gazi Lisesi’nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde bir süre eğitim gördü, ancak mezun olmadan okuldan ayrıldı.

Edebiyat dünyasında serbest nazım anlayışını benimseyerek geleneksel ölçü ve kafiye düzenine karşı çıkmıştır. Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ile birlikte yayımladıkları "Garip" (1941) adlı şiir kitabı, Türk edebiyatında önemli bir dönüm noktasıdır. Bu kitapta günlük konuşma dilini ve sade bir anlatımı şiire taşıyarak alışılmış kalıpları kırmıştır.

Orhan Veli, aynı zamanda bir çevirmen ve deneme yazarı olarak da tanınır. Fransız edebiyatından yaptığı çeviriler, Türk edebiyatında Batı edebiyatının tanınmasına katkıda bulunmuştur.

50 yıllık kısa hayatına birçok unutulmaz şiir sığdıran Orhan Veli, 14 Kasım 1950’de beyin kanaması sonucu vefat etmiş ve Aşiyan Mezarlığı’na defnedilmiştir. Şairin eserlerinde insan sevgisi, doğa ve özgürlük temaları öne çıkar. En bilinen eserleri arasında "İstanbul’u Dinliyorum", "Anlatamıyorum" ve "Hürriyete Doğru" bulunmaktadır.

Metni Anlama Ve Çözümleme Sorular ve Cevaplar

1. "Hürriyete Doğru" şiirinin temasını belirleyip aşağıdaki ilgili alana yazınız.

Tema: Şiirin teması özgürlüktür.

2. İçinde bir iş görmenin saadeti, Gideceksin; bu dizelerde ifade edilmek isteneni belirleyiniz.

Cevap: Bir iş başarmanın ve çalışmanın verdiği mutluluk anlatılmaktadır. “İçinde bir iş görmenin saadeti” ifadesi insanın bir amaca ulaşmak için çaba gösterdiğinde hissettiği huzuru ifade eder.

3. Birden, Bir kıyamettir kopacak ufuklarda. dizelerinde "kıyamettir kopacak" sözlüğü ifade edilen nedir? Açıklayınız.

Cevap: “Bir kıyamettir kopacak” ifadesi, büyük ve ani bir değişimi ya da coşkulu bir olayın gerçekleşeceğini anlatıyor. Şair, bu sözle denizde yaşanacak büyük hareketliliği, özgürlüğe doğru atılan adımın heyecanını ima ediyor.

4. Yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol; Git gidebildiğin yere. Bu dizelerde anlatılmak isteneni belirleyiniz.

Cevap: Bu dizelerde şair özgürlüğe hareket etmeye, cesurca hedeflerine ulaşmaya çağırıyor. Şair, insanın kısıtlamalardan kurtulup özgürlüğe doğru gitmesini teşvik etmektedir.

5. Şiirdeki açık ve örtük iletileri, şiirle ilgili tespitlerinizi ve beğeninizi metne dayandırıp değerlendirin.

Cevap: Şiirdeki açık iletiler vatan savunması, şehitlik ve bayrağın önemi üzerine kuruludur. Örtük olarak ise bir milletin bağımsızlığı ve özgürlüğü için verilen mücadeleyi vurgular. Şehitlerin unutulmaması gerektiği, vatan sevgisinin kutsallığı hissettirilir.

6. Şiirde ahenk unsurlarını belirleyip söyleyiniz.

Cevap: Şiirde yarım ve tam kafiyelerle birlikte ek halinde redifler kullanılmış. Kafiye düzeni abcb-cddc şeklindedir.

7. Şiirde Orhan Veli’nin kişilik özelliklerinin yansımaları görülmekte midir? Değerlendiriniz.

Cevap: Evet, “Hürriyete Doğru” şiirinde Orhan Veli’nin kişilik özellikleri görülmektedir. Şiir, onun özgürlük ve deniz sevgisini, bağımsızlık arzusunu yansıtır. İnsanı etkileyen kısıtlayıcı kuralları reddetme düşüncesini gösterir.

Dil Bilgisi Cevapları

1-a. Şiirde geçen altı çizili kelimelerin anlamını belirleyiniz.

• Yoluna çıkmak: Mecaz anlam
• Karşı: Mecaz anlam
• Deniz: Gerçek anlam
• Pul pul: Mecaz anlam
• Sustukça vakit: Mecaz anlam

1-b. Şiirde geçen kelimeleri farklı anlamlara gelecek biçimde cümlelerde kullanınız.

• Yoluna çıkmak: Her ne çareyi düşünsek rakiplerimiz yolumuza çıkıyor.
• Karşı: Gelen misafirler için hepimiz karşı çıktık.
• Deniz: Şehir meydanı bir insan deniziyle baştan başa kaplıydı.
• Pul pul: Elleri nasırdan dolayı pul pul olmuş.
• Sustukça vakit: Doğruları söyleyenler sustukça vakit yalancılara gün doğar.