12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 182-186-187-188-189-190-191 Cevapları Melis Yayınları

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 182

Hazırlık

Soru 1: Yüzlerce yıl kader birliği ettiğimiz Bosna ve Bosnalıları anlatan “Drina Köprüsü” adlı eserin tanıtıldığı bu parçada asıl ifade edilmek isteneni belirleyiniz.

Cevap: Bu parçada asıl ifade edilmek istenen, "Drina Köprüsü" adlı eserin Türkçeye çevirisinin, eserin içindeki Türkçe kelimelerin ve Boşnak türkülerinin anlamlarının doğru bir şekilde aktarılması açısından diğer dillere yapılan çevirilerden daha başarılı olduğu ve bu nedenle Türk okuyucuları için özel bir değer taşıdığıdır.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 186

Metin Anlama ve Çözümleme

Soru 1: “Kapiya” kelimesinin anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin etmeye çalışınız. Tahmininizi çeşitli kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.

• Kapiya (tahminim): Kapı
• Kapiya (Sırpça-Türkçe Google çeviri): Kapı

Soru 2: Romandaki anlatıcı kimdir? Yazar hangi bakış açısıyla romanı kurgulamıştır? Belirleyiniz.

Cevap: Romanda üçüncü tekil kişi anlatıcı ve gözlemci bakış açısı kullanılmıştır. Bu anlatıcı, karakterlerin düşüncelerini ve duygularını aktarırken olayları dışarıdan izleyen bir bakış açısı sunar. Yazar, bu yöntemle olayları daha objektif anlatma imkânına sahip olur.

Soru 3: Metinde kullanılan anlatım biçimi ve tekniklerini belirleyip bunların metindeki işlevlerini değerlendiriniz.

Cevap: Romanda öyküleme ve betimleme anlatım biçimleri kullanılmıştır. Anlatma, geriye dönüş gibi anlatım teknikleri kullanılmıştır. Bu anlatım biçimi ve teknikleri olayların ve düşüncelerin etkili bir şekilde okuyucuya aktarılmasını sağlar.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 187

Soru 4: Metnin temasını ve konusunu belirleyip aşağıdaki ilgili alana yazınız.

• Tema: Zamanın geçişi ve insan hayatının değişmez gerçekleri.
• Konu: Drina Nehri üzerindeki köprünün çevresinde şekillenen insanların yaşamları ve bu yaşamların tarihsel olaylarla etkileşimi.

Soru 5: Divan şairimiz Bâkî ve Drina Köprüsü arasındaki ilişkiyi metne göre açıklayınız.

Cevap: Bâkî, Drina Köprüsü’nün yanındaki kervansarayın kitabesine bir şiir yazmıştır. Köprünün ve hanın Sokullu Mehmet Paşa tarafından yaptırıldığını sanatlı bir şekilde anlatmıştır.

Soru 6: Drina Köprüsü’nü ve kervansarayı metne göre betimleyiniz.

• Drina Köprüsü: Zarif kemerleriyle suyun üzerinde gururla duran, taşlardan inşa edilmiş, yüzyıllara meydan okuyan bir yapı olarak bölgedeki insanların yaşamına anlam katan bir simgedir.
• Kervansaray: Köprünün hemen yanında yolcuların dinlenmesi için yapılmış, geniş avlusu ve odalarıyla önemli bir konaklama yeridir.

Soru 7: Drina Köprüsü’nün halkın yaşamı üzerinde oynadığı rolü, metne göre belirleyiniz.

Cevap: Drina Köprüsü, insanların sosyal ve ticari hayatında merkezi bir rol oynamaktadır. İnsanları bir araya getirir, ticaret yollarını açar ve farklı kültürlerin etkileşimine olanak tanır. Köprü sadece bir geçiş noktası değil, aynı zamanda insanların yaşamlarının birleştiği bir mekândır.

Soru 8: “Ay durmadan büyüyüp küçüldükçe, kuşaklar birbirini kovaladıkça o, kemerlerinin altından akan su gibi değişmeden kalıyordu.” cümlesiyle ifade edilmek isteneni açıklayınız.

Cevap: Bu cümle zamanın geçişini ve insanların değişimini vurgular. Ayın büyüyüp küçülmesi zamanı simgeler. Köprü bu değişimlere rağmen sabit kalan bir unsurdur. İnsanlar değişse de köprü geçmişin izlerini taşımaya devam eder.

Soru 9: “Drina Köprüsü” adlı romandan alınan metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyip olayların gelişiminde bu unsurların önemini değerlendiriniz.

• Mekân: Drina Nehri ve köprüsü etrafında şekillenir.
• Zaman: Osmanlı İmparatorluğu döneminden günümüze kadar uzanır.
• Önemi: Mekân, toplumsal ve kültürel ilişkilerin gelişiminde önemli bir rol oynar. Zaman ise tarihsel olayların köprünün etkisiyle nasıl değiştiğini gösterir.

Bu unsurlar, romanı derinleştirir ve karakterlerin yaşamlarını şekillendiren olayları anlamamıza yardımcı olur.

Soru 10a: Metindeki açık ve örtük iletileri metinle ilgili tespit, eleştiri ve beğenilerinizi metne dayandırıp gerekçelendirerek ifade ediniz.

• Açık ileti: Köprünün insan yaşamındaki önemi.
• Örtük ileti: Zamanın geçişiyle birlikte insan ilişkilerinin değişmesi.

Bu iletiler, insan hayatının sürekliliği ve değişimi üzerine düşündürücü bir perspektif sunar. Roman, bu temalar aracılığıyla okuyucuya derin bir düşünce deneyimi yaşatmaktadır.

Soru 10b: Metnin kurgu zamanı ile içeriğin bu tarihsel dönemlerle olan ilişkisini belirleyiniz.

• Kurgu zamanı: Osmanlı İmparatorluğu döneminden 20. yüzyıla kadar uzanır.
• İlişkisi: Köprünün inşasından itibaren yaşanan toplumsal ve kültürel değişimleri yansıtır.

İçerikteki tarihsel olaylar, köprünün varlığıyla bağlantılı olarak insanların yaşamlarını, kültürlerini ve ilişkilerini şekillendirmiştir.

Soru 11: Bir insan için en önemli erdemlerden biri gönül bağı olan insanları unutmamaktır. Bu tür insanlar kendilerine yapılan iyiliği unutmaz ve iyiliğe iyilikle karşılık vermeye çalışır. Sokullu Mehmet Paşa’nın büyük bir servet harcayarak doğduğu topraklarda yaptırdığı köprü, onun sorumluluk sahibi ve vefalı bir insan olduğunun göstergesi midir? Tartışınız.

Cevap: Evet, Sokullu Mehmet Paşa’nın köprüyü yaptırması, onun doğduğu topraklara ve halkına olan bağlılığını gösterir.

• Bu, vefa duygusunun bir yansımasıdır.
• İyilik ve sorumluluk duygusu, onun karakterini oluşturur.
• Köprü sadece fiziksel bir yapı değil, geçmişe duyulan saygının ve insanlara olan sevginin bir sembolüdür.

Bu tür erdemler, toplumların birlik ve dayanışma içinde yaşamasına yardımcı olur.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Sayfa 188

Dil Bilgisi

Soru 1: Bu parçada asıl ifade edilmek isteneni belirleyiniz.

Cevap: Bu parçanın asıl ifadesi, Sokullu Mehmet Paşa’nın Drina Köprüsü’nü inşa ettirerek büyük bir fedakârlık gösterdiğidir. Parçada köprünün tarihsel önemi, sağlamlığı ve güzelliği vurgulanırken Mehmet Paşa’nın bu eseri gerçekleştirme konusundaki azmi ve halkına olan bağlılığı ön plana çıkarılmaktadır.

Soru 2: “Kervansarayın masrafı, Mehmet Paşa’nın mal-mülk yatırarak kurduğu vakıftan sağlanıyordu.” Metin aslına uygun olarak alınmıştır. Bu cümlede görülen noktalama yanlışlığını belirleyiniz.

Cevap: Metinde “mal-mülk” ifadesi bir ikilemedir. İkilemelerin arasına herhangi bir noktalama işareti konmaz. Doğru kullanım “mal mülk” şeklinde olmalıdır.

Sıra Sizde

Soru 1: Dünya edebiyatının önemli yazarlarından olan İvo Andriç’in “Drina Köprüsü” ve Cengiz Aytmatov’un “Elveda Gülsarı” adlı romanlarını tabloda belirtilen ölçütlere göre karşılaştırarak benzerlik ve farklılıklarını belirleyiniz.

Bu tablo, iki roman arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları net bir şekilde göstermektedir.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Sayfa 189

Soru 2: Yabancı dille iletişim yetkinliği çoğunlukla ana dille iletişimin temel boyutlarını paylaşmaktadır. Bu yetkinlik; duygu, düşünce, kavram, olgu ve görüşleri hem sözlü hem de yazılı olarak kişinin istek ve ihtiyaçlarına göre eğitim, öğretim, iş yeri, ev ve eğlence gibi uygun bir dizi sosyal ve kültürel bağlamda anlama, ifade etme ve yorumlama becerisine dayanır. Yabancı dille iletişim, aracılık etme ve kültürler arası anlayış becerilerini de gerektirmektedir. “Drina Köprüsü” adlı romanın Türkçeye kazandırılmasından yola çıkarak yabancı dille iletişim becerisinin önemini tartışınız.

Cevap: Yabancı dille iletişim yetkinliği, farklı kültürleri anlama, yeni bilgileri edinme ve düşünce alışverişinde bulunma açısından büyük bir öneme sahiptir. İvo Andriç’in Drina Köprüsü romanının Türkçeye çevrilmesi, farklı milletlerin tarihine, kültürel değerlerine ve toplumsal yapılarına dair bilgiler edinmemizi sağlar. Bu tür çeviriler sayesinde bireyler farklı kültürlere daha açık hale gelir, hoşgörü ve empati yetenekleri gelişir. Ayrıca, yabancı dil bilmek bireylerin uluslararası akademik çalışmalara katılımını artırır ve mesleki alanlarda daha fazla fırsat yakalamalarını sağlar. Edebiyat çevirileri, hem dil becerilerini geliştirir hem de bireylere yeni düşünce kalıpları kazandırarak eleştirel düşünme yeteneklerini güçlendirir. Sonuç olarak, yabancı dil öğrenmek ve bu dili etkin bir şekilde kullanmak, bireylerin hem kişisel hem de akademik gelişimlerine büyük katkılar sağlar.

Soru: Kitabınızın “Ekler” bölümünde yer alan “Okuma (Metni Anlama ve Çözümleme) Öz Değerlendirme Formu”nu kullanarak roman türü ile ilgili kendinizi değerlendiriniz.

Cevap: Öz değerlendirme formunu kendiniz doldurabilirsiniz. Bu form, roman türüne dair bilgi düzeyinizi, anlama ve yorumlama becerilerinizi değerlendirmenize yardımcı olacaktır. Romanın konusunu, anlatım tekniklerini, karakter yapılarını ve verilen mesajları ne kadar iyi anladığınızı sorgulamanız için hazırlanmıştır. Formu doldurarak hangi alanlarda gelişime açık olduğunuzu görebilir ve kendinizi bu doğrultuda geliştirebilirsiniz.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Sayfa 190

A. Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma

Soru: Hazırladığınız yazıyı çeşitli araç ve yöntemlerle (sınıf ve okul panosu, dergi, gazete, sosyal medya vb.) sergileyiniz.

Selvi Boylum Al Yazmalım: Sevginin Sınırları

Cengiz Aytmatov’un Selvi Boylum Al Yazmalım adlı eseri, okuyucuyu derin bir duygu dünyasına davet eden bir başyapıttır. Bu eser, bir aşk hikâyesini sadece duygusal bir boyutta değil, aynı zamanda ahlaki ve toplumsal değerlerle harmanlayarak sunar.

Kitap, kaliteli bir baskıya ve dikkat çekici bir dizgiye sahiptir. Kağıt dokusu ve yazı karakterleri, okuma konforunu artırmaktadır. Eserin hem teması hem de konusuyla dramatik roman türünde olduğunu söylemek mümkündür.

Romanın en güçlü yönü, sevgi, sadakat ve fedakarlık gibi evrensel değerleri sorgulatmasıdır. Aytmatov’un karakterlere verdiği derinlik, okuyucunun kendini hikâyenin bir parçası gibi hissetmesini sağlar. Örneğin, “Sevgi emek ister, sadece hisler değil, alın teriyle şekillenir,” gibi ifadeler, sevginin yalnızca duygusal değil, aynı zamanda mantıksal bir bağ olduğunu hatırlatır.

Bu eser, insan ilişkilerindeki karmaşayı derinlemesine anlamak isteyen herkes için bir rehber niteliğindedir. Aytmatov’un güçlü anlatımı ve toplumsal eleştirileri, eseri unutulmaz kılmaktadır. Bu nedenle, Selvi Boylum Al Yazmalım mutlaka okunması gereken bir başyapıttır.

B. Yazma Tür ve Tekniklerini Uygulama

Soru: Kitabınızın “Ekler” bölümünde yer alan “Yazma Öz Değerlendirme Formu”nu kullanarak yazınızı değerlendiriniz.

Cevap: Öz değerlendirme formunu kendiniz doldurabilirsiniz. Bu form, yazının dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesini sağlar ve eksiklerinizi görmenize yardımcı olur. Kendi yazınızı değerlendirirken, anlatımın akıcılığı, içerik bütünlüğü, yazım kurallarına uygunluk gibi kriterlere dikkat edebilirsiniz.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları - Sayfa 191

A. Sözlü İletişim Tür ve Tekniklerini Tanıma

Soru: “Okuma” bölümünde incelediğiniz ya da daha önce okuyup beğendiğiniz bir romanla ilgili görüş ve düşüncelerinizi sınıf ortamında aşağıda verilenlere dikkat ederek hazırlıksız konuşma şeklinde sununuz.

Roman: Selvi Boylum Al Yazmalım

"Bugün sizlere Cengiz Aytmatov’un unutulmaz eseri Selvi Boylum Al Yazmalım hakkında düşüncelerimi paylaşmak istiyorum. Bu eser, sevgi, sadakat ve fedakârlık gibi değerleri sorgulatıyor. Romanın kahramanları olan Asya, İlyas ve Cemşit, hayatın zorlukları karşısında çok gerçekçi bir şekilde karşımıza çıkıyor.

Asya’nın sevgi ve sorumluluk arasında yaşadığı çelişkiler, hepimize farklı açılardan bakmayı öğretiyor. Bu roman, sevginin sadece bir duygu değil, aynı zamanda bir karar olduğunu çok güzel bir şekilde vurguluyor. Benim için özellikle etkileyici olan bir cümle şu oldu:
“Sevgi emek ister.”
Bu basit ama çok derin bir ifade, hayatın her alanına uygulanabilir bir mesaj taşıyor.

Sizlerin de bu romanı okumasını öneririm. Çünkü bu eser, sadece bir hikâye değil, aynı zamanda insanı kendisiyle yüzleştiren bir hayat dersi."

B. Sözlü İletişim Tür ve Tekniklerini Uygulama

Soru: Kitabınızın “Ekler” bölümünde yer alan “Sözlü İletişim (Konuşma) Öz Değerlendirme Formu”nu kullanarak konuşmanızı değerlendiriniz.

Cevap: Öz değerlendirme formunu kendiniz doldurabilirsiniz. Bu form, konuşmanın dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesini sağlar. Ses tonu, vurgu, jest ve mimik kullanımı, akıcılık ve konuya hâkimiyet gibi kriterlere dikkat ederek konuşmanızı değerlendirebilirsiniz.