12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 32-33-34 Cevapları Melis Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Soru: A) Aşağıdaki cümlelerin başındaki kutucukların içine yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

1. (D) Edebiyatla düşünce akımları arasında ilişki vardır.
2. (Y) Felsefenin amacı okuyucuda estetik zevk uyandırmaktır.
Doğrusu: Felsefenin amacı, okuyucuda estetik zevk uyandırmak değil, gerçekliği sorgulamak ve insanın varoluşu hakkında düşünceler geliştirmektir.
3. (D) Edebiyatla felsefe, psikoloji gibi bilimler arasında ilişki vardır.
4. (D) Edebiyat ve psikoloji, insanı bir bütün olarak tanıyıp onun doğasına yaklaşmayı hedefler.
5. (D) Dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkileyen nedenlerden biri bilimsel çalışmaların sonuçlarıdır.
6. (Y) “Muhakemetü’l Lügateyn”, Kaşgarlı Mahmud tarafından hazırlanmıştır.
Doğru: "Muhakemetü’l Lügateyn" eseri Ali Şir Nevai tarafından yazılmıştır. Kaşgarlı Mahmud'un eseri "Dîvânu Lugâti't-Türk"tür.
7. (D) “Dîvânu Lugâti’t-Türk”, Türk dilinin ilk sözlüğüdür.
8. (D) Kelimenin temel anlamından tamamen koparak edindiği yeni ve geçici anlam, mecaz anlamdır.
9. (D) Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar.
10. (D) Sıfat veya zarf görevindeki pekiştirmeli sözler bitişik yazılır.
11. (Y) Aktarım cümlelerinin başında ve sonunda virgül de kullanılabilir.
Doğrusu: Aktarım cümlelerinin başında ve sonunda tırnak işareti kullanılır, virgül kullanılması gerekli değildir.
12. (D) Virgülle bölünmüş sıralı cümleler devam ettirilecekse noktalı virgül kullanılır.

B) Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle doldurunuz.

Cevap: 1. Şeyhülislâm Esat Efendi, 2. Kamusi Türkî, 3. ön sözü, 4. verebilir., 5. dillerin tarihî süreç içerisindeki değişimini, 6. insandır., 7. psikoloji, 8. yan anlamdır., 9. ayrılmaz., 10. üç nokta

1. “Lehçet’ül Lügaf’ın hazırlayıcısı Şeyhülislâm Esat Efendi.
2. “Türk” adını taşıyan ilk sözlüğümüz Kamusi Türkî.
3. Şemsettin Sami’nin hazırladığı sözlüğün ön sözü de ayrı bir önem taşımaktadır.
4. Edebî eserler, bir düşünce akımını, bir felsefi anlayışı da verebilir.
5. Siyasi ve toplumsal değişim, teknoloji, çeviri, yazarların dil tercihleri gibi hususlar dillerin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkiler.
6. Edebiyatın, felsefenin, psikolojinin temel konusu insandır.
7. Bibliyoterapide psikoloji ve edebiyat ilişkisi açıkça görülmektedir.
8. Bir kelimenin temel anlamından kopmadan edindiği yeni anlam yan anlamdır.
9. Kurum ve kuruluş adlarına getirilen ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
10. Bir metinde atlanan bölümleri göstermek için parantez içinde üç nokta işareti kullanılır.

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

Soru 1: Bu parçada “Codeks Cumanikus”la ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Cevap: E) Küçük hikâyeler biçiminde düzenlenen Codeks Cumanikus’un nüshalarından biri Venedik’teki San Marcus Kütüphanesinde bulunmaktadır.
İçerik: Parçada "Codeks Cumanikus"un Kuman Türklerinin söz varlığını ve sözlü edebiyat ürünlerini içerdiği, XIII. yüzyıl sonlarında derleme yoluyla oluşturulduğu, Latin harfleriyle yazıldığı ve iki bölümden oluştuğu belirtilmiştir. Ancak, eserin küçük hikâyeler biçiminde düzenlendiği ve nüshalarından birinin Venedik’teki San Marcus Kütüphanesi’nde bulunduğuna değinilmemiştir.

Soru 2: Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Cevap: B) Düşünceyi geliştirme yolu olarak örneklemeden yararlanılmıştır.
İçerik: Parçada, anlatım biçimi olarak açıklama kullanılmış, doğrudan anlatım tercih edilmiş ve nesnel bir dil kullanılmıştır. Ancak, düşünceyi geliştirme yolu olarak örnekleme kullanılmamıştır, bu nedenle seçenek B yanlıştır.

Soru 3: Aşağıdaki kelimelerden hangisi bu parçadaki altı çizili kelimelerden birinin anlamdaşı değildir?

Cevap: C) Uyarlama
İçerik: "Uyarlama" anlam olarak diğer seçeneklerdeki kelimelere benzememektedir. Asır, el kitabı, yapıt ve yazın bu metindeki kelimelerin anlamdaşları olabilirken, uyarlama bu bağlama uygun bir anlamdaş değildir.

Soru 4: “Seçilerek bir araya getirilmiş.” anlamına gelen kelime numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir?
Cevap: A) I
İçerik: Parçada “derlemelerden oluşan” ifadesi I. cümlede geçmektedir. "Seçilerek bir araya getirilmiş" anlamına gelen kelime bu cümlede ifade edilmiştir.

5) Parçada geçen “nüsha” kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: A) Bir örneğin çoğaltılmasıyla elde edilen, birbirinin tıpkısı olan yazılı şeylerin her biri.
Açıklama: "Nüsha" kelimesi, bir örneğin çoğaltılmasıyla elde edilen, birbirinin aynısı olan yazılı şeylerin her birini ifade eder.

6) **Ali Şîr Nevâî’ye göre;

Cevap: E) I, II ve III
Açıklama: Parçada Ali Şîr Nevâî, Türkçenin zenginlikleriyle birlikte dikkatli kullanılmadığında bazı olumsuz sonuçlar doğurabileceğini vurgular.

7) Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Cevap: D) Anlatım doğrudandır.
Açıklama: Anlatım doğrudan değil, daha çok betimleyici ve mübalağa, benzetme ve istiarelerle süslenmiş bir anlatımdır.

8) Bu şekilde düşünen biri aşağıdakilerden hangisini söyleyemez?

Cevap: D) Edebî bir eserin en önemli özelliği bilimsel verileri en doğru biçimde yansıtmasıdır.
Açıklama: Edebî bir eserin amacı bilimsel verileri yansıtmak değil, insanın duygularını ve düşüncelerini sanatsal bir dille ifade etmektir.

9) Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

Cevap: E) Türk dilinin zengin bir dil olmasında Türklerin kabul ettiği dinlerin etkisi olmuş mudur?
Açıklama: Parçada, Türk dilinin zenginliği ile dinler arasındaki ilişkiye değinilmemiştir, sadece dilin değişim sürecindeki etkilerden bahsedilmiştir.