12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 71-72-73-74 Cevapları Melis Yayınları

2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 71

Soru: A) Aşağıdaki cümlelerin başındaki kutucukların içine yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

1. (D) Hikâye, anlatmaya dayalı edebî bir türdür ve hikâyede olmuş ya da olabilecek türden olaylar, durumlar sanat süzgecinden geçirilerek anlatılır.
2. (D) Kısa ve özlü bir anlatı çeşidi olan hikâyenin satır aralarında çok şey gizlidir, bu nedenle hikâye, yazarından çok emek isteyen türdür.
3. (D) Hikâye, sosyal hayatın ve onun içindeki insanın çatışmasını dar bir kurgu içinde anlatır.
4. (D) Romanlarda kullanılan diyalog ve iç konuşma teknikleri hikâyelerde de kullanılır.
5. (D) İç konuşma, iç çözümleme ve bilinç akışı teknikleri hikâye anlatımına yeni olanaklar sağlamıştır.
6. (D) İç konuşma ve iç çözümleme tekniklerinin farkı, iç çözümlemede yazarın aradan çekilmesi ve okurla kahramanı baş başa bırakmasıdır.
7. (D) İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlatılır.
8. (Y) İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük harfle başlatılır.
9. (Y) Kendisinden önce gelen cümleyle ilgili olarak kullanılan ancak, yalnız, fakat, lâkin, çünkü, yoksa gibi bağlaçlardan önce noktalı virgül konur.
10. (Y) Bitmemiş cümlenin sonuna soru işareti konur.
11. (Y) Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için iki nokta (:) kullanılır.
12. (Y) Özellikle belirtilmek istenen sözler cümlede ayraç içine alınır.

Soru: B) Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle doldurunuz.

Cevap: 1. anlatmaya, 2. olay örgüsü, mekân, zaman – kişilerdir., 3. anlatıcıya, 4. kahraman anlatıcı, 5. farklıdır., 6. İç konuşma, 7. noktalama işaretleri, 8. Cumhuriyet, 9. virgül, 10. iyelik – hâl

1. Hikâye; bir olay veya durumun yer, zaman, kişi belirtilerek ve bir plan dâhilinde okuyucunun veya dinleyicinin zihninde canlanacak şekilde oluşturulduğundan anlatmaya bağlı edebî metinlerdendir.
2. Hikâyenin yapı unsurları olay örgüsü, mekân, zaman ve kişilerdir.
3. Hikâyelerde de yazar anlatma görevini anlatıcıya yükleyebilir. Böylece okuyucu bütün olup bitenleri onun aracılığıyla öğrenecektir.
4. Hikâyelerde ilahi bakış açısı kahraman anlatıcı ve gözlemci anlatıcının bakış açısı olmak üzere üç tip bakış açısı kullanılır.
5. Hikâyenin anlatımında dil, günlük dilden farklıdır.
6. İç konuşma yöntemi, hikâye ve romanlarda karakterlerin geçmişe ve bugüne ilişkin duygu, düşünce ve anılarının aktarımında kullanılan bir tekniktir. Bu teknikte yazar anlatmak istediği şeyleri kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya verir. Kahraman, kendi kendine konuşur gibidir fakat düşünceleri düzenlidir.
7. Metinler yazılırken kullanılan noktalama işaretleri yazının daha kolay anlaşılmasını sağlar çünkü anlam karışıklığını engeller.
8. Hikâye türünün edebiyatımızda asıl gelişimi Cumhuriyet Dönemi’nde olmuştur.
9. Sıralı cümleleri ayırmak için virgül kullanılır.
10. Özel adlara getirilen iyelik ve hâl ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 72

C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

Soru: 1) Meydandan dönüp Hancı Sokağı’na sapınca spor salonunun uğultusu yerini etkileyici bir keman konçertosuna bıraktı. Gördün mü kültürlü insanı? Bu radyo istasyonunu muhakkak Sema bulmuştur. İnce kızdır şu Sema. “Ruhu sonsuza kadar bir müzik okyanusunda yüzmeliymiş.” Kendisi böyle söylüyor. Şimdi radyonun yanındaki koltukta ayaklarını altına almış oturuyordur. Elleri yanlarında, gözleri yarı kapalı, yüzünde memnun bir ifade, elinden gelse tüm gün müzik dinleyecek. Bu parçada, aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangileri kullanılmıştır?

A) Açıklama-öyküleme B) öyküleme-betimleme C) Tartışma-örnekleme
D) Açıklama-alıntılama E) Tartışma-betimleme
Cevap: B

Soru: 2) Hikâyede olayın geçtiği mekân sınırlı, anlatım özlü ve yoğundur. Karakterler belli bir olay içinde gösterilir. Çoğu zaman bu karakterlerin belli özellikleri yansıtılır. Konu, tümüyle düş ürünü ya da gerçekçi olabilir. Genellikle ironik bir rastlantı yoluyla oluşturulan özel bir an üzerindeki yoğunlaşma, sürprizli sonlara imkân verir. Bu parçada hikâyenin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Anlatımın özlü ve yoğun olduğuna
B) Karakterlerin belli bir olay içinde verildiğine
C) Diyalog ve iç konuşma tekniklerinden yararlanıldığına
D) Konularının düş ürünü ya da gerçekleri yansıtan türden olabileceğine
E) Beklenmedik bir biçimde bitebileceği- ne
Cevap: C

Soru: 3) Hikâye, gerçek ya da düş ürünü bir olayı aktaran düzyazı biçimindeki anlatmaya bağlı edebî bir türüdür. Romanda olduğu gibi hikâyede de öyküleyeci ve betimleyici anlatım biçimleri kullanılır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip oluşu, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırışı, az sayıda karaktere yer verişiyle hikâye, romandan ayrılır. Bu parçaya göre aşağıdaki özelliklerden hangisi hikâye ve roman türlerinde ortaktır?
A) Düzyazı şeklinde oluşları
B) Kısa oluşları
C) Olay örgülerinin yalın oluşu
D) Yoğun bir etki uyandırışları
E) Karakter sayılarının az oluşu
Cevap: A

Soru: 4) Bu parçada hikâyenin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Gerçek ya da düş ürünü olduğuna
B) Anlatmaya dayalı bir tür olduğuna
C) Romanla farklılıkları olduğuna
D) Öyküleyici ve betimleyici anlatım biçimlerinin kullanıldığına
E) Anlatımının kapalı olduğuna
Cevap: E

Soru: 5) Anlatıcı her zaman her yerdedir. Sanki tüm güçlere sahiptir. Metin kişileriyle ilgili her şeyi, onların düşüncelerini, niyetlerini bilir ya da sezer. Kahramanların geçmişlerini ve geleceklerini bilir. Aynı anda farklı yerlerde meydana gelen olayları da anlatabilir. Bu parçada sözü edilen anlatıcının bakış açısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi (hâkim) bakış açısı
B) Kahraman anlatıcı bakış açısı
C) Gözlemci figürün bakış açısı
D) Nesnel bakış açısı
E) öznel bakış açısı
Cevap: A

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 73

Soru: 6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

• Cevap:

Soru: 6) Sahilde yorgun bir bekleyiş vardı. Köyün erkekleri balığa çıkmış ve dönmemişlerdi. Fırtına dinmiş, ardından gece bastırmıştı. Sahildekilerin bu çaresizlikleri yetmiyormuş gibi içlerinden birinin evinde yangın çıktı. Ev gözlerinin önünde kül oldu. Gün ışırken sevinç çığlıkları sardı sahili; dönmüştü balığa çıkanlar. Evi yanan kadın da sarıldı balıktan dönen kocasına ve anlattı başlarına geleni. Balıkçı, “Evimiz yanmasaydı biz burada olamazdık çünkü fırtınadan sonra denizde kaybolmuştuk. Yanan kulübemizin alevleri sayesinde yolumuzu bulabildik kurtulmamızı yanan evimize borçluyuz.” dedi. Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerin hangisidir?

A) Açıklayıcı B) Betimleyici C) öğretici
D) Öyküleyici E) Tartışmacı
Cevap: D

Soru: 7) Bu parçada iletilmek istenen yargı aşağıdaki hangi atasözünde verilmiştir?

A) Her şerde bir hayır vardır.
B) Yap iyilik at denize, balık bilmezse Halik bilir.
C) Zora dağlar dayanmaz.
D) Her gecenin bir sabahı vardır.
E) Danışan dağlar aşmış, danışmayan düz ovada şaşmış.
Cevap: A

Soru: 8) O gün aklımdan hiç çıkmayacak o mavi gözlerini ilk görüşümdü. Bir göz nasıl bu kadar mavi olabilirdi? Gördüğüm insan gözlerinin en ışıltılı ve dost bakışlı olanıydı… Bu gözler, konuşma sırasında duygunun derinliklerinden gelen bir renk ve ateşle doluyor, üzüldüğünde de donuklaşıp gölgeleniyordu. Bu parçada kullanılan anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Geriye dönüş B) özetleme C) İç konuşma
D) Bilinç akışı E) Diyalog
Cevap: A

Soru: 9) Kadının saçları kısa kısa kesilmişti. Yüzü renksiz ve uzundu. Gözleri büyük büyük, bedeni giydiği dar elbiseyi bile dolduramayacak kadar ince hatta kuruydu. Tıpkı bir çocuk gibiydi kadın. Oturduğu yerde ayakkabılarını plastik bir pazar torbası örtüyordu. Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerin hangisidir?

A) Açıklama B) Betimleme C) Öyküleme
D) Tanımlama E) Tartışma
Cevap: B

Soru: 10) Bir oyuncakçı dükkânına gitti ve dükkândaki tüm misketleri aldı. Bin adet misketi bir araya getirmek için üç oyuncakçı dükkânını daha ziyaret etmesi gerekti. Bunları evine getirdi ve atölyedeki radyonun yanında duran büyük, şeffaf bir kabın içine doldurdu. O günden sonra da her gün bir tane misketi attı. Misketlerin azaldığını gördükçe hayatındaki önemli şeyleri daha fazla önemsemeye başladı. Çünkü zaman, gözünün önünde hızla tükeniyordu. Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerin hangisidir?

A) Açıklayıcı B) Betimleyici C) Karşılaştırmacı
D) Öyküleyici E) Tartışmacı
Cevap: D

Soru: 11) Boyum ortanın biraz altında, bedenim sağlam yapılı ve toplucadır; yüzüm şişman değil dolgundur: tabiatım, neşe ile hüzün arasında oldukça hareketli ve sıcakkanlıdır… Sıhhatim, ta genç yaşımdan beri düzgündür: Hastalığa tutulduğum azdır.
MONTAIGNE, Denemeler Bu parçada kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklayıcı B) Betimleyici C) Öyküleyici
D) Tanımlayıcı E) Tartışmacı
Cevap: B

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Melis Yayınları Sayfa 74

Soru: 12) Asfalt eriten bir yaz sıcağı. Üç beş tane yazar bir araya gelmiş. Sıcağın farkındalar. Asfaltın eridiğini görmemişler. Tahmin edebiliyorlar. Petrole bulaşmak istemiyorlar. Kötülükten uzak durmak istiyorlar. Bir gölgelik bulup, altına sığınmışlar. Gölgelik var ama gölgesi yok. Beklemekteler. Gölge geldiğinde, ya da gölge gelirse aynı yola gitmeyecekler belki. Biri dağa, biri çaya, diğer biri ovaya, ormana… Gitmek için değil, beklemek için bir öneri attı birisi. “Gölgeyi bekleyelim” dedi. Hemen onayladı diğerleri. Bir şey yaptıklarının onayı gibiydi; akıllıca ve akılcı bir sözdü. Ama hangi gölge ölçü alınacak? Küçük bir tartışma. Gölgesi olmayan bir gölgelik altında, “Arka bahçede selviler var” dedi birisi; “Gelip, düşer önümüze, çıkanz buradan.” (…) Sabri KUŞKONMAZ 252 Yazardan Minimal Öyküler Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Yer, zaman ve kişiler bellidir.
B) İlahi bakış açısıyla kaleme alınmıştır.
C) Öyküleme ve betimlemeden yararlanılmıştır.
D) İşitme ve dokunma duyularına hitap eden ayrıntılardan yararlanılmıştır.
E) İç konuşmaya yer verilmiştir.
Cevap: E

Soru: 13) Aşağıdakilerden hangisi bu parçada yapılan noktalama yanlışlarından biri değildir?

A) Eksiltili cümlenin sonuna üç nokta değil nokta konmuştur.
B) Tırnak içindeki aktarım cümlesinin sonuna nokta konmamıştır.
C) Bağlaçtan önce virgül kullanılmıştır.
D) Soru işareti gereksiz kullanılmıştır.
E) Bağ-fiilden sonra virgül kullanılmıştır.
Cevap: D

Soru: 14) I. Okuldan iki arkadaşım, Ayşegül ve Fatma, beni görmeye geldi.
II. Gazetelerin, dergilerin insanlar üzerindeki etkisi çok büyüktür.
III. Fakülteden mezun olduğu yılda, 2000’de, yirmi iki yaşındaydı.
IV. Seni arayacağım, dedi fakat kayıplara karıştı.
V. Yazar, eserini yazmadan önce kapsamlı bir araştırma yapmış.
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde virgül aynı görevde kullanılmıştır?

A) I ve II B) I ve III C) III ve IV D) IV ve V E) II ve V
Cevap: B

Soru: 15) Aşağıdakilerin hangisinde kesme işareti (’) yanlış kullanılmıştır?

A) Adana’nın kurtuluşu 5 Ocak’ta törenlerle kutlandı.
B) Biz de Ahmet’lerden geliyorduk.
C) Bu yasa tasarısı TBMM’de yarın görüşülecekmiş.
D) Bir arkadaşımız, n’olur biz de oraya gidelim, dedi.
E) Leyla bu okula 2010’da başlamış 2014’te okulu bitirmiştir.
Cevap: B

Soru: 16) Eskimezlik duvarını aşan bütün soylu eserlerin belirleyici üç özelliği şunlardır ( ) Anlamı gereksiz ayrıntılardan soyma ( ) düşünceyle söz arasında sağlam bir denge kurabilme ( ) düşünceyi boyalı anlatımlardan arındırarak az kelimeyle çok şey anlatabilme ( ) Bu parçada ayraçla belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

A) (:)(,)(,)(.) B) (,)(,)(,)(•) C) (,)(,)(,)(…)
D) (;)(;)(,)(.) E) (•)(,)(,)(…)
Cevap: A